Vredesfabriek test jongeren op tolerantie
Mag een imam homoseksuelen vergelijken met varkens of is hier een grens bereikt? Bestaat vrijheid zonder beperkingen? Is een computerspel waarbij voetgangers worden doodgereden leuk? Dat soort vragen komen jongeren tegen in De Vredesfabriek, een interactieve tentoonstelling die donderdag open gaat in het Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944 – 1945 in Groesbeek.
De stichting Vredeseducatie in Utrecht heeft de tentoonstelling ingericht ter gelegenheid van de 60e herdenking in september van de bevrijding van Zuid–Nederland. De expositie blijft tot eind november in Groesbeek en reist daarna langs Nederlandse en Duitse grenssteden.
De Vredesfabriek wil jongeren confronteren met hun meningen en oordelen over macht en tolerantie. „Dat heeft alles te maken met oorlog en vrede. Wie de macht heeft kan een oorlog beginnen. Tolerantie heeft haar grenzen. Conflicten kun je ook oplossen zonder geweld te gebruiken", aldus museumdirecteur W. Lenders.
De Vredesfabriek bestaat uit vijftien machines met allerlei apparaten. Door antwoorden te geven aan de tolerantiemeter ontdekt de bezoeker dat je ook te tolerant kan zijn. De vooroordelenbalans confronteert de gebruiker genadeloos met zijn vooroordelen. In de spijtbuis kunnen kinderen vertellen waar ze zelf spijt van hebben. Als voorbeeld wordt onder anderen Frau Traudl genoemd, de secretaresse van Hitler die na de Tweede Wereldoorlog openlijk haar spijt beleed.
Een opmerkelijke machine is ook de zondebokmolen. Lenders: „Het mechanisme bestaat uit vier delen: de pesters, zondebokken, toeschouwers en mensen die zich verzetten. Wie de molen gebruikt ontdekt wat het verschil tussen pesten en plagen is en waar hij zelf bij hoort." Het monumentenwiel laat jongeren stilstaan bij het belang van rituelen en herdenken.
Een deel van het museum is tijdens de expositie ingericht als een echte fabriek, compleet met licht– en geluidseffecten. Bezoekers lopen een route en produceren uiteindelijk hun eigen vrede en vrijheid. De Vredesfabriek legt op die manier volgens de museumdirecteur verband tussen verleden en heden, tussen het herdenken van de Tweede Wereldoorlog en het belang van vrijheid.
De Vredesfabriek kan ook als schoolproject bezocht worden. Er zijn aparte niveau’s voor de hoogste groepen van de basisschool, voor het vmbo en voor de onderbouw van havo/vwo. Voor docenten is een muziek–cd en een handleiding beschikbaar. Meer informatie is te vinden op www.bevrijdingsmuseum.nl.
