Recensie: Samenzang in Kinderdijk
Gelukkig de kerkorganist die bij de inzet van versregels niet hoeft te rekenen met een gemeente die schier eindeloos wacht – wacht op zichzelf. ”In cadans zingen” heet het gelijktijdig inzetten, en van de bevordering daarvan heeft Piet den Uil een loffelijke missie gemaakt.
Tijdens een open zangavond in de hervormde kerk in Kinderdijk werd de zang van zo’n 150 mensen opgenomen, niet gedirigeerd maar wel geïnstrueerd door Den Uil en begeleid door Adriaan Arkeraats. Ds. A. van Lingen leidt de psalmen in met korte mottocitaten. De monochrome klank verraadt dat er vooral mannen aanwezig zijn.
De cd kreeg de ongelukkige titel ”Psalmen zingen dat het schalt”. Veel opgenomen psalmen –op enkele na in de berijming van 1773– zijn ingetogen van karakter (Psalm 130, 123, 6, 17, 132 en meer), maar de blijkbaar ingebakken reformatorische ”schalmodus” houdt daarmee te weinig rekening. Den Uil beschouwt de ”natuurlijke gemeentezang” als maatgevend, waarbij de organist mag ‘meedoen’. Bij een principieel minder bescheiden rol voor de organist is er veel te winnen aan variatie in volume, kleur en zelfs in tempo. Nu zingt men weliswaar in fraaie cadans, maar ook erg gelijkvormig.
Arkeraats laat met degelijk spel op het Van Damorgel in bewerkingen van onder anderen Sanderman, Bolt, Kieviet en zichzelf horen dat hij wél voldoende oor heeft voor de grote karakterverschillen tussen de psalmen. Zijn verrassend uiteenlopende zettingen inspireren de zang.
Deze cd is een discussiestuk voor alle gemeenten met inzetproblemen. Interessante vraag: Hoe pakt deze aanpak uit bij gemeenten die, anders dan in Kinderdijk, niet-ritmisch zingen?
Psalmen zingen dat het schalt – Adriaan Arkeraats begeleidt samenzang op het Van Dam-orgel in de Hervormde Kerk te Kinderdijk; uitgave in eigen beheer; € 12,50; bestellen: psalmenzingen@gmail.com
