Het dagelijks EU-bestuur heeft de tien plastic voorwerpen voor eenmalig gebruik die het meest op het strand worden gevonden in het vizier. Die zijn goed voor 70 procent van zwerfvuil in zee. Doel is een halvering in 2030.

Het gebruik van plastic drinkbekers, voedselbakjes, chipszakjes, snoepwikkels, ballonnen en maaltijdverpakkingen moet worden teruggedrongen door fabrikanten mee te laten betalen aan het opruimen ervan, aldus Brussel. Ook van sigarettenproducenten wordt een bijdrage gevraagd. De industrie wordt gestimuleerd minder vervuilende alternatieven te ontwikkelen. Ook komen er bewustwordingscampagnes.

Negen op de tien plastic flessen zouden in 2025 gescheiden moeten worden ingezameld, bijvoorbeeld via statiegeldregelingen. Doppen en deksels mogen niet langer los van de flessen komen, aldus de commissie.

Verder moeten fabrikanten op maandverband, vochtige doekjes en ballonnen gaan vermelden dat er plastic in zit, en dat ervoor moet worden gezorgd dat die producten niet zomaar in het milieu terechtkomen.

Regels voor schepen op zee moeten ervoor zorgen dat ze afval in havens afgeven en oude visnetten terugbrengen. Brussel stelde in januari al als doel dat alle plastic verpakkingen in de EU in 2030 recyclebaar of herbruikbaar moeten zijn en overweegt nog of er een EU-belasting op plastic moet komen.

„We moeten nu handelen”, aldus Timmermans. Hij roept de lidstaten en het Europees Parlement op de voorstellen binnen een jaar goed te keuren. Europarlementariër Bas Eickhout (GroenLinks) geeft zijn volle steun. „Het is goed om te zien dat de Europese Commissie de taak oppakt die landelijke overheden laten liggen.”