God openbaart Zich aan mensen, maar door de zonde is Hij verborgen
Er wordt nogal eens geklaagd dat God zo weinig zichtbaar is, in kerk en wereld. Volgens de Amerikaanse promovendus Tyler Taber komt dat doordat de zonde de toegang tot God blokkeert.
Taber promoveerde dinsdag aan de Vrije Universiteit Amsterdam op het proefschrift ”What Can be Known about God is Plain” (Wat over God gekend kan worden, is duidelijk). Zijn onderzoeksvraag luidt heel concreet: Als God bestaat, waarom wordt Zijn bestaan niet duidelijker opgemerkt?
De verborgenheid van God (God’s Hiddenness) is een belangrijk thema in de godsdienstfilosofie, licht Taber vlak voor zijn promotie toe. „Het is een onderwerp waaraan honderden artikelen en boeken zijn gewijd. Dat was vooral nadat een auteur de stelling poneerde dat Gods verborgenheid het gevolg was van het feit dat Hij gewoon niet bestaat. Een spitsvondig argument, dat weerlegd is door filosofische beschouwingen met name uit theïstische hoek.”
Levensvragen
Taber koos zijn onderwerp mede omdat het hem ook existentieel raakt. De thematiek werpt licht op fundamentele levensvragen. „Het gaat om de kwesties van het lijden en het kwaad, een van de belangrijkste oorzaken dat de vraag naar Gods verborgenheid wordt gesteld. Het heeft ook te maken met de vraag waarom de mens leeft en of er een moraal bestaat.”
In navolging van Calvijn en de Amerikaanse christenfilosoof Alvin Plantinga betoogt Taber dat ieder mens een ingeschapen Godskennis heeft. „Calvijn noemde het ”sensus divinitatis” (Godsbesef), Plantinga spreekt van een basisgeloof op grond waarvan de mens God kan kennen. Krachtens de scheppingsrelatie houdt God Zich niet verborgen en kan Hij gekend worden in de glorie van Zijn schepping, het boek van de natuur.”
De zonde is echter in de wereld gekomen en die heeft de kennis van God niet zozeer uitgeroeid als wel onderdrukt, aldus Taber. „De zonde heeft niet alleen gevolgen voor ons verstand, maar vooral ook voor de wil en de hartstochten van de mens, zo toont Plantinga aan met een beroep op Jonathan Edwards.”
Taber zet in zijn proefschrift uiteen wat het antwoord is op Gods verborgenheid. „God Zelf reikt die aan door Zijn Zoon te zenden en ons de Heilige Schrift te geven opdat we Hem kennen zoals Hij Zich heeft geopenbaard. Op de vraag hoe een niet-gelovige vriend God kan leren kennen antwoordt Plantinga simpelweg: Neem hem mee naar de kerk, laat hem in de Bijbel lezen en tot God bidden.”
Toch noemt u in uw proefschrift ook de groep van ”ernstige zoekers” die God kennelijk niet vinden. Zoeken zij verkeerd?
Lachend: „Ik zou deze groep willen aanmoedigen: geef niet op. De Bijbel zegt duidelijk dat wie zoekt, zal vinden. Misschien hebben zij niet werkelijk de wil om God te vinden en in Hem te geloven. Het kan ook zijn dat ze een verkeerd Godsbeeld hebben.
Als Richard Dawkins spreekt van God als een tiran, zonder enige liefde en ontferming, is het geen wonder dat hij tot radicale atheïstische denkbeel- den komt. Mijn overtuiging is dat God Zich kenbaar maakt aan mensen die hun leven aan Hem toewijden, nauwgezet zijn in het gebed en het bestuderen van het Woord. Hoe heiliger men leeft, hoe minder verborgen God is.”
Amerika
Taber studeerde aan Dallas Theological Seminary en is nu predikant in de Presbyterian Church in America, in Arlington, net buiten Dallas, Texas. Of God in Amerika net zo weinig zichtbaar is als in Europa?
Taber: „Ik woon in de Biblebelt, waar de vraag naar de verborgenheid van God niet zo speelt als in het noordoosten van Amerika, in New Jersey. Daar is het geestelijk klimaat seculier en progressief. Plantinga wijst op de rol van de omgeving waarin de mens verkeert. Is dat een seculiere en atheïstische, dan is de kans groot dat zo iemand niet tot geloof komt. Omgekeerd werkt een uitnodigende omgeving positief uit.”
Daarom wil Taber in zijn proefschrift ook een getuigend geluid geven in het academische dispuut over God. „We hebben een duidelijk antwoord op Gods verborgenheid. Ik hoop dat mijn proefschrift ook een praktisch effect heeft op mijn werk als predikant. Velen worstelen juist in situaties van lijden, kwaad en zonden met Gods verborgenheid. Als zij het antwoord in Christus scherp zien dan licht dat Gods verborgenheid op.”