Column (Christine Stam-van Gent): Luie ouders
Je zou het niet denken, maar er zijn boeken die ik mijd. Opvoedboeken. Hoewel ik, als iedereen naar school is, toch graag op het dakterras zit te reflecteren met een stevig boek. Maar het probleem met een opvoedboek is dat je daar al snel niet lekker meer zit, omdat je nog van alles moet. Planborden maken, beloningssystemen uitdenken, een opruimcoach bellen. Pf.
Daarom was ik zo gelukkig toen ”Luie ouders hebben gelijk” van de Brit Tom Hodgkinson verscheen. Luieren in de tuin heeft zijn hartelijke instemming. Evenals zo veel mogelijk middagdutjes doen en midden op de dag een glas wijn drinken, bijvoorbeeld terwijl je je kinderen baddert. Hodgkinsons filosofie: als ouders gelukkig en ontspannen zijn, zijn de kinderen dat ook. Zijn aanpak: laat kinderen hun gang gaan, hun gang gaan, hun gang gaan. Hodgkinsoniaans bezien is dat zeker geen verwaarlozing, maar een serieus opvoedprincipe. Als je zelf lang in bed blijft liggen, leren kinderen ontbijt maken. Verveling stimuleert het vermogen om zelf spelletjes te bedenken. Niet meteen op ruzies afstappen, dan leren ze die oplossen. Verder houden kinderen nog van werken, dus laat ze jou iets te drinken brengen in je hangmat!
Hodgkinson zet het allemaal sterk aan, maar juist dat maakt het zo’n plezierig boek. Wie zich erin mee laat nemen, voelt zijn verstijfde ouderkaken losser worden, vindt iets van de poëzie van het gezinsleven terug. Maar aan dit leuke boek zitten heel serieuze kanten, al zal Hodgkinson zelf zover niet willen gaan. Zoals ”ze hun gang laten gaan” een actieve daad is van de ouder, zo is ”lui zijn” dat ook. Het juiste luie ouderschap is niet goedkoop. Je moet je ideaal van een altijd opgeruimd huis opgeven. Accepteren dat er op je behang getekend wordt, en de neiging weerstaan er nieuw op te plakken. Het in bed uithouden met verontrustende ontbijt- en ruziegeluiden beneden, of erger.
Toch gaat ”kinderen hun gang laten gaan” niet zozeer over bergen hagelslag op brood of onbeperkt filmpjes kijken, het gaat gek genoeg over gezag. Want het gezag waarmee je zegt: „Nu zet jij je schoenen in het rek”, datzelfde gezag kan zeggen: „Nu ga jij een poosje je eigen gang.” Er groeien kinderen op die dat vermogen verloren hebben, omdat papa en mama elk moment beschikbaar zijn.
Actief lui zijn betekent ook sterven aan die vorm van almacht waarmee we onze kinderen denken te behoeden voor elke teleurstelling, te beschermen tegen elk gevaar. Luie ouders wippen hun vogeltjes niet over de rand van het nest uit liefdeloze luiheid, maar omdat ze hen willen zien vliegen. Zodat ze niet te pletter zullen vallen op de harde grond. Of erger nog: hun vleugels breken op een geloof dat niet altijd leuk zal zijn. Dat hun vraagt zichzelf te verloochenen, verlangens uit te stellen en te blijven vertrouwen dat Vader zorgt, ook als Hij Zich soms verbergt.