Maar gevoelens zijn nog geen feiten. Maandag bleek uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) dat het aantal geregistreerde gevallen van criminaliteit in 2017 wederom is afgenomen. Daarmee werd de dalende trend van de afgelopen jaren voortgezet en zijn de cijfers weer terug op het niveau van 1980.

Hoewel deze flinke afname een prima ontwikkeling is, komt de daling bij menigeen ongeloofwaardig over. Ook het CBS kan zich dat voorstellen. Het rapport heeft niet voor niets de opvallende titel: ”Het mysterie van de verdwenen criminaliteit”.

Het CBS maakt zelf ook kanttekeningen. Gewezen wordt op de afnemende aangiftebereidheid van mensen bij vooral de ‘kleinere’ criminaliteit, zoals fietsendiefstal of beschadiging van de auto. Ook hangen de misdaadcijfers nauw samen met de prioriteiten van de politie. Er worden minder agenten ingezet voor de opsporing van kleinere hennepkwekerijen, en dan is het logisch dat er niet zo veel worden ontdekt.

Een belangrijke kanttekening is dat de politie weinig zicht heeft op nieuwe vormen van crimineel gedrag en dat deze daardoor onvoldoende worden gemeten. Duidelijke voorbeelden zijn oplichting via internet en economische criminaliteit zoals fraude bij bedrijven. Ook de misdaden door de georganiseerde criminaliteit zijn moeilijk in cijfers te vatten. Hetzelfde geldt voor de toename van huiselijk geweld en de overlast van verwarde mensen en buren.

Ondanks dergelijke onzekerheden houdt het CBS staande dat er sprake is van een gestage daling van de misdaadcijfers. Als bewijs wordt er gewezen op cijfers in de omliggende landen die een soortgelijke afname laten zien. Bovendien is de ‘harde’ criminaliteit stevig gedaald: de laatste twintig jaar is het aantal gevallen van moord en doodslag gehalveerd.

De conclusie van het CBS luidt dan ook dat Nederland veiliger is geworden. Dat is op zich zonder meer positief. Als verklaring wijst het bureau onder meer op de toegenomen welvaart, de betere preventie tegen inbraak en diefstal en het gedrag van jongeren. Zij vermaken zich liever met een spelcomputer of smartphone dan dat ze buiten rondhangen.

Toch kunnen al deze positieve bewegingen de negatieve gevoelens bij veel mensen niet wegnemen. Dat komt mede door de dagelijkse beelden op televisie en websites van aanslagen, moorden et cetera. En hoewel de gebeurtenissen zich veelal in het buitenland afspelen, komen ze via het scherm angstwekkend dichterbij.

Ook hierdoor blijft het beeld bestaan dat de mens geneigd is tot alle kwaad. En dat is niet nieuw, integendeel, sinds de zondeval is dat een feit.

Hoofdredactie