Hoe zit het dan met die verklaring dat de oorringen een soort uitvaartverzekering zijn? Als een visser verdrinkt en aan een onbekende kust aanspoelt, kan van het goud van de oorringen een begrafenis worden betaald, zo gaat het verhaal. Ook zou de visser door middel van zijn oorringen kunnen worden geïdentificeerd.

Dat is één van de verhalen, knikt Caroline Melissant van de Stichting verbreding visserij Goeree-Overflakkee bevestigend. Ze showt op de begane grond van de stoere toren van Goedereede tien zwart-witfoto’s van stoere vissers met oorringen, gemaakt door Arjo van der Graaff. De wind giert om het bijna 40 meter hoge bouwwerk heen. Met een beetje verbeelding zie je de mannen op zee vechten tegen de storm.

„Het begrafenisverhaal zal best een kern van waarheid bevatten”, zegt ook voorzitter André Kastelein van de Stichting Goereese gemeenschap. „Wellicht is het oorringgoud in een enkel geval daarvoor gebruikt.”

Uit onderzoek van ene H. J. A. Dessens blijken er meer verklaringen te zijn voor het dragen van oorringen, vertelt Melissant. „Het gebeurde ook uit bijgeloof. Een gouden oorring zou bepaalde oogkwalen en hoofdpijn genezen. Ook kon je er beter door zien, zo was de gedachte.”

De tien geportretteerde vissers uit Stellendam, Goedereede en Ouddorp dragen hun oorringen echter puur omdat ze trots zijn op hun beroep, zo stelt Melissant. „Trots op de visserscultuur ook. En het staat natuurlijk best stoer voor de meisjes. Mijn man heeft altijd gevist. Hij had ook oorringen in toen ik verliefd op hem werd. Dat heeft toch wat speciaals.”

Jong

Het zijn dan ook vooral de jonge vissers die een oorring dragen. Op latere leeftijd gaan de dingen vaak uit. Behalve bij Jaap Grinwis, de oudste geportretteerde visser. „Die draagt ze al bijna veertig jaar.”

Enkele geportretteerde vissers zijn ook kerkelijk, zegt Melissant. Het is bij haar niet bekend hoe er binnen kerken op Goeree over het verschijnsel wordt gedacht. Van andere vissersdorpen is bekend dat predikanten liever niet zien dat jonge mannen oorringen dragen als zij belijdenis doen van hun geloof of kinderen laten dopen.

De foto-expositie is een eerbetoon aan een beroepsgroep die zwaar onder vuur ligt, zegt Kastelein. „Vissers hebben te maken met de dreiging van de brexit, de opkomst van windmolenparken en steeds strengere milieueisen. Ze moeten bijvangst aan wal brengen. Vroeger had een visser een vrij bestaan. Nu worden vissers steeds meer in een keurslijf gedwongen. Iets wat helemaal niet bij hun karakter past.”

Door middel van deze expositie wil de Stichting Goereese Gemeenschappen de vissers een pluim geven voor hun harde werken. Je kunt zien op de foto’s dat de vissers rechtstreeks van de kotter komen: ongeschoren gezichten en wallen onder de ogen. Kastelein: „Het is een hard bestaan op zee.”

Vroeger niet

De vitrines onder de foto’s laten zien dat het dragen van oorringen op de kop van Goeree vroeger niet voorkwam. Er staan wel foto’s in de vitrines van vissers uit Katwijk, Vlaardingen, Middelharnis, Tholen en Arnemuiden. Ook ligt er een nieuw set oorringen vervaardigd door juwelier Romkes uit Urk. „Vissers kwamen met elkaar in contact in de havens waar de vangsten werden aangevoerd. Daar zagen ze de oorringen en namen de mode over en mee naar hun dorp.”

Nog steeds zijn er op Goeree-Overflakkee veel minder mannen met oorringen dan bijvoorbeeld in Urk. „Daar zou je een hele toren vol met foto’s van oorringdragende vissers kunnen hangen”, lacht Melissant. „Je moet maar net op het idee komen.”

>>torenmuseum.nl >>digibron.nl/oorringen >>rd.nl/oorringen voor een video