De SGP heeft iets met predikanten. En dat is een understatement. De belangrijkste oprichter, Gerrit Hendrik Kersten, was een dominee. Bovendien telde de Tweede Kamerfractie gedurende het grootste deel van de achterliggende eeuw, te weten tot 1981, altijd predikanten; lange tijd zelfs twee tegelijk. Ds. G. H. Kersten (in de Kamer van 1922 tot 1945), ds. P. Zandt (Kamerlid van 1925 tot 1961), ds. M. A. Mieras (1961-1967) en ds. H. G. Abma (1963-1981) waren voor de partij decennialang beeldbepalend.

Maar dat is niet het enige. Ook het politieke leiderschap van de partij berustte vaak bij een predikant. En dan was er bovendien het partijbestuur waarin altijd dominees zitting hadden. Nog een laatste link tussen geestelijke leidslieden in de gereformeerde gezindte en ‘hun’ partij: jarenlang plaatste de SGP tijdens de campagne voor de Kamerverkiezingen steevast een advertentie waarin tientallen predikanten uit diverse kerkgenootschappen een advies uitbrachten voor een stem op „de partij die ons lief is.”

Reden genoeg dus om aan drie predikanten, uit drie verschillende kerkverbanden, te vragen welke gedachten het eeuwfeest van de SGP bij hen oproept.

Ds. H. Liefting (Protestantse Kerk in Nederland)

Wat vindt u sterk aan de huidige SGP?

„Graag wil ik allereerst de jubilerende SGP van harte gelukwensen met haar 100-jarig bestaan. Heel bijzonder!

Wat de partij betreft, het sterke aan de huidige SGP vind ik dat ze op overtuigende wijze Bijbelse politiek bedrijft. We leven in een tijd waarin heel veel dingen kantelen en veel zekerheden vervagen, ook in eigen kring. Juist in zo’n tijd is een stabiele en betrouwbare partij, waarvan je weet wat je aan haar hebt, noodzakelijk. Als een baken in zee.

Veel waardering heb ik ook voor de liefde bij de SGP voor Israël, voor de bescherming van het leven, voor het opkomen voor de zondag als rustdag en voor haar visie op huwelijk en gezin. Ook in allerlei andere ethische uitgangspunten klopt het hart van de Schrift. En iemand als broeder Van der Staaij heeft de gave om dat op een integere, eigentijdse en principiële manier breed te communiceren. Prachtig vind ik ook het enthousiasme van de groep jonge medewerkers; dat geeft hoop voor de toekomst.

Ook vind ik het knap hoe de partij te midden van de grote verscheidenheid onder haar aanhang, de eenheid weet te bewaren. Geen sinecure!”

Wat zou u graag anders willen zien in de SGP?

„Liever zou ik positief willen eindigen. Maar als ik dan toch iets moet noemen, dan denk ik aan een mogelijke valkuil. Namelijk dat vanuit de grote liefde voor Israël ook al zijn politieke handelingen verdedigd worden. Mooi dat in het SGP-verkiezingsprogramma staat: „Daarom moet Nederland pal voor en achter Israël staan”, maar echte solidariteit is ook kritische solidariteit.”

Wat is uw wens en bede voor de partij?

„Mijn wens en bede voor de partij is dat ze ons land nog lang mag dienen en zo tot rijke zegen gesteld mag worden. En dat alle betrokkenen vol overtuiging en passie, vanuit persoonlijk geloof, hun steentje daartoe mogen bijdragen.”

Ds. W. Visscher (Gereformeerde Gemeenten)

Wat vindt u sterk aan de huidige SGP?

„We leven anno 2018 in een totaal andere tijd dan bijvoorbeeld de jaren dertig van de vorige eeuw. De tijd van ds. G. H. Kersten was anders. De Bijbel is echter niet veranderd. De SGP probeert op een goede manier een Bijbels geluid te laten klinken in onze seculiere samenleving. Ook probeert ze ons volksdeel te vertegenwoordigen. Dat kunnen we niet genoeg waarderen. Onze eigen scholen ontlenen daaraan bijvoorbeeld nog steeds hun bestaansrecht. Laten we er zuinig op zijn. Een enkel gesprek met christenen in bijvoorbeeld een ander Europees land kan ons bepalen bij de voorrechten die we hebben en die door de SGP mede worden bewaakt.”

Wat zou u graag anders willen zien in de SGP?

„Dat we intern eens wat meer de klokken gelijk proberen te zetten. En dan vooral rond een geopende Bijbel. Tradities zijn belangrijk, maar moeten steeds getoetst worden aan Gods Woord en de gereformeerde belijdenis. Helaas merk je dat rond deze dingen de spraakverwarring met de dag toeneemt. Ook denk ik dat we wat naïef zijn als het gaat om de seculiere agenda van veel mensen. Echt, het getuigende en Bijbelse christendom staat haaks op onze tijd en de seculiere hoofdstroom. We raken denk ik als gezindte meer en meer ingedut en dat kan ons op enig moment lelijk opbreken. Rond thema’s als gelijkheid, homoseksualiteit, ongelijkheid van godsdiensten et cetera zouden we best wat stelliger kunnen zijn, zonder overigens andere mensen weg te zetten. Een wat krachtiger Bijbelse praktijk zou welkom zijn. De grootste zorg zijn niet de eisen van de overheid of iets dergelijks, maar de grootste zorg is de zwakte van binnenuit. Weten we nog waarvoor we staan? Gods geboden zijn heilzaam voor de hele samenleving. Ook de eerste tafel van de wet des Heeren moet in de christelijke politiek worden onderstreept.”

Wat is uw wens en bede voor de partij?

„Hoedemaker zei het al: „Heel de kerk en heel het volk.” We mogen dagelijks de nood van ons welvarende land wel opdragen aan de troon der genade. Ik wens de partij vele goede jaren toe, dat het getuigenis mag klinken en dat er veel bidders zijn die de Heere de nood van ons volk bekendmaken. Want de antwoorden op alle vragen komen ten diepste niet van ons, maar van God en van Zijn Woord. En die hebben we als partij in alles nodig. Tegen de revolutie het Evangelie. Ook vandaag.”

Ds. O. M. van der Tang (Gereformeerde Gemeenten in Nederland)

Wat waardeert u in de huidige SGP?

„Het is een voorrecht dat we in Nederland een partij hebben die op grond van Bijbelse beginselen, in lijn met de gereformeerde belijdenis, tracht politiek te bedrijven. De SGP doet dit doorgaans op een heldere en voor buitenstaanders begrijpelijke wijze. Ook bij partijen die afkerig zijn van de SGP-beginselen staat ze bekend als een betrouwbare partij die zich aan de afspraken houdt.”

Wat zou u graag anders willen zien in de SGP?

„De SGP heeft met haar nieuwe slogan ”Wel godsdienstvrijheid, geen godsdienstgelijkheid” een wissel omgezet. In de publicatie ”Gerechtigheid verhoogt een volk” wordt ervan uitgegaan dat de overheid grenzen moet stellen aan publieke uitingen van godsdiensten. Daarbij wordt echter niet Gods Woord als uitgangspunt genomen, maar worden de grenzen bepaald door de andere grondrechten en de verantwoordelijkheid van burgers volgens de wet. Dit is een koers die principieel afwijkt van wat de oprichters beoogd hebben en van wat de lijn is in tal van gereformeerde belijdenisgeschriften. De invulling van ”Geen godsdienstgelijkheid” in ”Gerechtigheid verhoogt een volk” blijft beperkt tot enkele populaire standpunten tegen de islam die ook bij de PVV te vinden zijn. Ik vraag me af of de SGP zich op dit belangrijke punt nog wezenlijk onderscheidt van andere christelijke partijen.

Daarnaast wordt het Bijbelse SGP-beginsel betreffende de plaats van de vrouw in de samenleving met voeten getreden door het verschijnen van vrouwen op kieslijsten. De partij heeft bij de door de overheid afgedwongen statutenwijziging, in afwijking van het voorstel van het hoofdbestuur, besloten het beginselprogramma op dit punt niet buiten werking te stellen, maar voluit te laten staan. Dat is ook in lijn met de SGP-brochure ”Man en vrouw schiep Hij hen” uit 2006. Het komt de geloofwaardigheid van de partij niet ten goede wanneer de campagnes van vrouwen in de SGP gesteund worden in De Banier en door landelijke politici. De partij moet hierin niet met twee monden spreken, maar het beginsel uitdragen en in de praktijk brengen.”

Wat is uw wens en bede voor de partij?

„Dat Gods Woord de norm zal zijn voor al haar handelen, en dat de Heere Zijn zegen daarover wil gebieden, opdat in ons land eer wone.”