Dat blijkt uit een herberekening van het Reformatorisch Dagblad van de restzetelverdeling in negen gemeenten als daar CU-SGP-lijsten waren ingediend. Het ligt voor de hand dat de SGP meedoet in plaatsen waar vanwege de onderlinge verhoudingen samenwerking met de ChristenUnie niet mogelijk is. Toch is die de volgende keer –rekenkundig gezien– het overwegen waard.

Amersfoort

Neem Amersfoort. De SGP deed er voor het eerst sinds jaren weer mee en haalde 980 stemmen, goed voor ruim een halve zetel. De ChristenUnie, die in 2014 vijf zetels won, verloor dit jaar 204 stemmen en één zetel.

Bij een gezamenlijke CU-SGP-lijst en even grote stemmenaantallen, had deze één zetel extra gehaald, ten koste van het CDA.

Hoewel de SGP in Amersfoort een nieuw publiek lijkt te hebben aangeboord, kostte het gescheiden optrekken de ChristenUnie een zetel, terwijl het de SGP er geen opleverde. Dat maakt de druiven in de keistad zuur.

Harderwijk

Van 1998 tot 2006 had de SGP in Harderwijk één zetel. In 2006 viel de partij buiten de raad met 546 stemmen en een kiesdeler van 722 stemmen. Dit jaar kwam de SGP terug en kreeg één zetel.

Als CU en SGP tot een gezamenlijke lijst hadden besloten, had de combinatie één zetel extra behaald ten koste van het CDA. Bijkomend voordeel was geweest dat CU-SGP de grootste partij was geworden in plaats van Stadspartij Harderwijk Anders. De grootste partij heeft als voordeel dat ze bij de collegeonderhandelingen het voortouw mag nemen.

Hardenberg

In Hardenberg (Ov.) hebben afgescheiden leden van de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt politiek onderdak gevonden bij de SGP. Zij deden met een aparte lijst mee met de verkiezingen, maar kwamen met 677 stemmen er 64 te kort voor een (rest)zetel. Hun oude politieke onderdak, de ChristenUnie, verloor 1194 stemmen en twee van de acht zetels.

Hoe irreëel het samengaan op één CU-SGP-lijst in deze plaats gezien de kerkelijke gevoeligheden ook is, dit had het verlies met 1 zetel beperkt. Die was dan ten koste gegaan van de PvdA.

Overbetuwe

Sinds het ontstaan van de Gelderse gemeente Overbetuwe (Elst, Heteren, Valburg etc.) in 2002 doet de SGP er zonder resultaat mee met de raadsverkiezingen, terwijl de ChristenUnie er telkens één zetel haalt. Ook in deze gemeente zouden de partijen hebben geprofiteerd van één lijst: de combinatie zou er twee volle zetels hebben gehaald, waarbij de tweede ten koste zou zijn gegaan van tegenpool D66.

Smallingerland

Dat de SGP voor het eerst in het Smallingerland (Drachten) meedeed, leverde de partij geen zetel op, ook al waren de 674 stemmen goed voor omgerekend 0,8 zetel.

De ChristenUnie verloor er wel 303 stemmen en haar vijfde zetel. Samengaan zou een volle vijfde zetel hebben opgeleverd, die ten koste van de Eerste Lokale Partij zou zijn gegaan. Die kreeg, als grootste partij, nu twee restzetels door het door sommigen oneerlijk geachte restzetelverdelingssysteem met grootste gemiddelden.

Geen verschil

Veel ogen waren deze verkiezingscampagne gericht op de hoofdstad. De ChristenUnie haalde met 6837 stemmen de zesde van de negen restzetels, ondanks stemmenwinst van het CDA en meedoen van de SGP. De 546 stemmen voor deze laatste partij –omgerekend slechts 0,07 zetel– deed de ChristenUnie geen schade. Samengaan had de CU-SGP-restzetel verstevigd.

In Hoogeveen haalde de SGP verrassend een restzetel door een stemmenwinst van 248. De ChristenUnie won er 141 stemmen. Samengaan van CU en SGP had geen extra zetel opgeleverd.

In Maasdriel en Voorst deed de ChristenUnie niet mee en de SGP tevergeefs. Samengaan met de CU in beide Gelderse gemeenten zal de kansen op een zetel vergroten.

Kansloze Jezus Leeft kost SGP en CU toch twee raadszetels

Jezus Leeft deed dit jaar in dertien gemeenten mee met de raadsverkiezingen, een record. Ook het aantal stemmen was een record: 2348, tegen 1107 in acht gemeenten bij de raadsverkiezingen in 2014. Het percentage steeg nu in slechts één gemeente boven de 1 procent (Lopik). Juist in die gemeente kostte het optreden van de kansloze partij de ChristenUnie één zetel, net als de SGP in Veenendaal.

In die laatste gemeente had de SGP 5 stemmen meer moeten hebben om de laatste restzetel van de PvdA af te snoepen. Jezus Leeft (JL) lijkt vanwege haar evangelische karakter het meest schade te berokkenen aan de ChristenUnie, die veel evangelische stemmers trekt. Toch ligt het voor de hand dat van de 115 Jezus Leeftstemmers in Veenendaal er vijf of meer SGP zouden hebben gestemd. Zo verklaarde de Apeldoornse Jezus Leeftkandidaat Marloes Schouten in de lokale media dat zij vroeger SGP stemde.

In Lopik (Ut.) verloor de ChristenUnie bijna 300 stemmen en 1 van de 3 raadszetels. Als de partij 61 stemmen meer had gekregen, was de derde raadszetel behouden, ten koste van de VVD. Jezus Leeft deed er echter voor het eerst mee aan de verkiezingen en kreeg er 91 stemmen. Omdat deze stemmers vermoedelijk grotendeels uit de ChristenUnie-hoek komen, is de stelling gerechtvaardigd dat het meedoen van Jezus Leeft in Lopik de ChristenUnie één zetel heeft gekost.

In de overige gemeenten waar Jezus Leeft meedeed, was de beweging te marginaal om bij te dragen aan een eventuele zetelwinst of -behoud voor CU of SGP.

Opvallend is dat Jezus Leeft bij de Kamerverkiezingen vorig jaar (TK) in de gemeenten waar zij meedeed aanmerkelijk minder stemmen scoorde dan tijdens de raadsverkiezingen (GR) in 2014 én 2018. Dit kan drie oorzaken hebben: de kiezers kozen voor de raad bekendere lokale kandidaten, ze wilden hun stem bij de belangrijk(er) geachte Kamerverkiezingen niet verloren laten gaan, of Jezus Leeft is sinds vorig jaar aan een enorme opmars bezig.

In Katwijk en Gorinchem deed de partij alle drie de verkiezingen mee. In Katwijk haalde JL in 2014 200 stemmen, in 2017 een kwart ervan: 57 stemmen, en bij de GR 2018 213 stemmen.

In Gorinchem was de uitslag: 127 stemmen bij de GR 2014, 38 stemmen tijdens de TK 2017 en 66 stemmen bij de GR 2018, een halvering dus ten opzichte van vier jaar geleden.

Dat lijkt dus geen geweldige opmars, maar eerder dat JL-kiezers liever stemmen op lokaal bekende politici, dan wel dat ze hun stem bewust niet verloren wilden laten gaan tijdens de Tweede Kamerverkiezingen. De 2348 stemmen voor de kansloze lijsten van dwergpartij Jezus Leeft in de dertien gemeenten gingen dit jaar naar alle overige partijen, zoals GroenLinks, PvdA en D66.