De Bond van Nederlandse Predikanten (BNP) herdacht maandag in de Geertekerk in Utrecht zijn honderdjarig bestaan. De Amerikaanse theoloog Miroslav Volf hield ’s morgens een gastlezing over de rol van het christendom in de seculiere samenleving.

Het ging ’s middags over de vraag hoe de predikant van de 21e eeuw eruit ziet. Prof. dr. Mechteld Jansen (rector Protestantse Theologische Universiteit), dr. R. de Reuver (scriba Protestantse Kerk in Nederland), ds. J. H. Röselaers (algemeen secretaris Remonstrantse Broederschap), ds. G. van Zanden (predikant gereformeerde kerk Urk) en ds. J. Nijboer (internetpastor en pionier Noordwijk) zochten tijdens een forumgesprek naar antwoorden.

Gespreksleider ds. Elsbeth Gruteke: Zijn de slogans ”Back to basics” van de Protestantse Kerk en ”Mijn God gelooft in mij” van de Remonstrantse Broederschap een teken dat de kerk zich uit de samenleving terugtrekt?

Dr. De Reuver: „Je spant de boog om een pijl ver te kunnen schieten. Je hebt een terugtrekkende beweging nodig om je doel te bereiken. Wie niet steeds teruggaat naar de bron, droogt uit.”

Prof. Jansen: „Elke generatie wil en moet terug naar de basis. Ik vind de slogan ”Mijn God gelooft in mij” toch wat anders. Die zit meer op het psychologisch vlak.”

Ds. Röselaers: „We zeggen eerst „mijn God.” Het begint bij je eigen overtuiging, en roepen mensen vervolgens op mee te doen.”

Iemand uit de zaal zegt geen behoefte te hebben aan spotjes in de media. „We moeten een lichtend licht en een zoutend zout zijn.”

Dr. Reuver: „We zijn natuurlijk niet pas relevant als we op tv komen. Het komt aan op het leven van alledag.”

Predikanten in de Protestantse Kerk werken steeds vaker in deeltijd. Bepaalde taken worden overgenomen door anderen. Wat betekent dat voor het predikantschap? Prof. Jansen: „Ongeveer 40 procent van onze afgestudeerden komt niet meteen in de pastorie terecht. In de opleiding besteden we daar dan ook aandacht aan.”

Volgens dr. De Reuver roept de stelling een „spookbeeld” op. „Kerk en samenleving vragen om diversiteit. Er zullen minder klassieke predikanten nodig zijn. Dat betekent echter niet het einde van het beroep van predikant. Vroeger konden we met één hamer de spijkers in de muur slaan, nu zijn er meerdere nodig.”

Ds. Van Zanden: „Hoe kun je nu een predikant in deeltijd aanstellen? Je hebt een ambt, en dat heb je op alle dagen van de week. Er zijn een heleboel dingen die andere mensen kunnen doen, maar het is goed voor een gemeente dat er een predikant is die ervoor geleerd heeft.”

Prof. Jansen: Mee eens. Theologen zijn nodig om een Schriftuurlijk geluid te laten horen, en daarom blijven wij de klassieke opleiding aanbieden.”

Miskent de Protestantse Kerk met alle aandacht voor pioniersplekken het reguliere werk van ‘gewone’ predikanten? Pionier ds. Nijboer: „Er is inderdaad veel aandacht voor pionieren, dus ik kan begrijpen dat predikanten zich soms achtergesteld worden. „De pionier krijgt een zak met geld en mag leuke dingen.” Ik begrijp die klacht wel.”

Dr. De Reuver vindt niet dat predikanten zich achtergesteld moeten voelen. „Pionieren lijkt hip, maar het is soms ook heel, heel lastig. Overigens gaat in de Protestantse Kerk verreweg het meeste geld naar voorzieningen voor reguliere predikanten. De schijnwerper staat meer op de pioniersplekken, maar dat doe je met jonge plantjes ook.”

Ds. Van Zanden: „Is een rondje door het dorp maken en aan de buurman vragen: „Hoe gaat het nu echt?” ook pionieren?”

Dr. De Reuver: „Dat is creatief zijn als predikant. Maar niet pionieren. Dan begin je bij nul.”

Tijdens de jubileumdag werd de bundel ”Preektijgers, pastores, pioniers. Predikantschap in de 21e eeuw” (uitg. Boekencentrum) gepresenteerd.

Zie ook:

Wat de wereld volgens Miroslav Volf van christenen kan leren, rd.nl (09-04-2018)

Vakbond voor de dominee, Reformatorisch Dagblad (07-04-2018)