Dick Sanderman 40 jaar stadsorganist Rijssen
Op 9 maart 2018 was het veertig jaar geleden dat Dick Sanderman werd benoemd als stadsorganist van Rijssen. Tijdens een concert op donderdag 19 april in de Schildkerk in Rijssen besteedt de Stichting Stadsmuziek Rijssen aandacht aan het jubileum.
In de stadhuishal van Rijssen werd in 1977 een pijporgel van de firma Leeflang geplaatst. „Na een jaar vond de gemeente het tijd worden om iemand aan te stellen als vaste bespeler van dit nieuwe instrument”, aldus de Stichting Stadsmuziek Rijssen. „De keuze viel op Rijssenaar Dick Sanderman, die op dat moment nog orgel studeerde aan het conservatorium in Zwolle.”
Vooral in de beginjaren, toen er in Rijssen nog niet zoveel mogelijkheden waren voor culturele activiteiten in kerken of in het nog niet gerestaureerde Parkgebouw, was de stadshuishal een plek waar veel werd georganiseerd rond het orgel, stelt de stichting. In het kader van het 750-jarig bestaan van de stad Rijssen vond bijvoorbeeld in 1993 een harmoniumweek plaats, georganiseerd door Sanderman, waarin onder meer de cyclus ”l’Organiste” van César Franck integraal werd uitgevoerd. Ook de orgeldagen die Sanderman in het stadhuis organiseerde, trokken veel bezoekers.
Nog altijd speelt de stadsorganist wanneer de gemeente hem nodig heeft, bijvoorbeeld bij de jaarlijkse lintjesregen of bij de bijeenkomst voorafgaand aan de dodenherdenking op 4 mei. De culturele activiteiten van de organist vallen tegenwoordig niet meer onder de gemeente, maar onder de Stichting Stadsmuziek. Tot die activiteiten behoort bijvoorbeeld ook de orgelwandeling die dit jaar voor de derde keer plaatsvindt.
Toen Sanderman in 1978 werd aangesteld, was hij volgens de stichting de derde stadsorganist van Nederland: alleen Haarlem en Rotterdam kenden deze functie al. Na 2010 is er een ware hausse aan stadsorganisten ontstaan: inmiddels zijn het er 28. Steeds meer steden benoemen zo’n functionaris, veelal om het orgel van de monumentale stadskerk op representatieve momenten te bespelen. Er is een landelijk College van Stadsorganisten opgericht, dat zich binnenkort via een website gaat presenteren, aldus de stichting.
Volgens haar is de situatie in Rijssen, met een orgel in het stadhuis, bijna uniek: „alleen Rotterdam heeft ook een orgel in de Burgerzaal van het raadhuis.”
Omdat op 19 april in het Rijssense stadhuis de nieuwe wethouders worden beëdigd, vindt het jubileumconcert plaats in de Schildkerk. Sanderman blikt daarbij ook terug naar het eerste concert dat hij in zijn functie als stadsorganist gaf. Een fantasie en fuga van Bach die toen op het programma stond, zal tijden dit jubileumconcert opnieuw klinken. Verder speelt Sanderman twee oud-Hollandse marsen, voor orgel bewerkt door Leo Mens en de variaties van Willem Mudde over het Valeriuslied ”Waer dat men zich al keerd of wend”. Verder vermeldt het programma onder meer muziek van Whitlock, Vierne en Langlais.
Naast het Schildkerkorgel zullen ook een kistorgel en een Frans drukwindharmonium worden bespeeld.
Het concert begint om 20.00 uur. De toegang is gratis. Wel is er een collecte aan de uitgang.