Het is een uitwerking van een opdracht van de regeringsleiders in juni. Zij willen dat mensen die geen recht op bescherming hebben veel sneller de EU worden uitgezet.

In EU-landen verblijven minstens 1 miljoen mensen die uitgezet moeten worden, bleek vorig jaar. Van de migranten die in 2015 hadden moeten vertrekken, deed slechts 36,4 procent dat, soms omdat hun vaderland hen niet wil hebben.

De Europese Commissie gaat bijhouden in hoeverre niet-EU-landen meewerken. Als dat niet naar tevredenheid is, kan samen met de lidstaten worden besloten maatregelen te treffen op het gebied van visumverstrekking. Zo kan de behandeltijd van aanvragen worden verlengd, de verblijfsduur ingekort of de visumkosten verhoogd, ook voor diplomaten.

De EU sluit met steeds meer landen samenwerkingsakkoorden om mensen terug te nemen. De Europese Commissie trok daar vorig jaar 200 miljoen euro extra voor uit. De Europese grens- en kustwacht heeft sinds oktober 135 terugkeervluchten gecoördineerd, waarbij zo’n 7000 mensen naar hun thuisland zijn gevlogen.

Voor reizigers uit een van de 105 visumplichtige landen die legitiem naar Europa willen, wordt het makkelijker om een visum te krijgen, staat in het voorstel. De procedures worden versneld en er komen meer soorten visa. Dat moet toerisme en handel een impuls geven. Wel wordt voorgesteld de kosten te verhogen van 60 naar 80 euro, mede om de kosten van de aangescherpte veligheidsscreenings te dekken.