Op reis met een Renault 6 door de Haute-Marne
De Côte d’Azur, Bretagne, Normandië, de Elzas en de Vogezen: het zijn stuk voor stuk bekende delen van Frankrijk voor Nederlanders. Maar wie heeft er ooit van de Haute-Marne gehoord? Tijd om daarin verandering te brengen. Op pad met een oude Franse auto.
Frankrijk is opgedeeld in departementen, die in alfabetische volgorde een nummer hebben gekregen. De Haute-Marne heeft departementnummer 52. Tot voor kort vormden vier departementen een regio, in dit geval de Champagne-Ardenne. Maar ook Frankrijk wil het bestuur stroomlijnen, dus zijn meerdere regio’s samengevoegd tot een groter bestuursorgaan. Grand Est heet de samenvoeging van de Elzas, Champagne-Ardenne en Lotharingen. De Fransman in de authentieke dorpjes kan er maar moeilijk aan wennen.
De Haute-Marne loopt over van de authentieke dorpjes. Er zijn maar drie steden. Saint-Dizier, departementshoofdstad Chaumont en het bij veel Nederlanders bekende Langres. In die steden wonen samen ongeveer 60.000 mensen. Dat betekent dat de overige 134.000 inwoners verspreid leven over de 6200 vierkante kilometer die de Haute-Marne groot is. Dat de bestuurlijke vernieuwing nog lang niet tot het laagste niveau is doorgedrongen, blijkt wel uit de maar liefst 432 gemeentes. Daar vind je juist die authentieke, maar deels verlaten dorpen.
Rust
Een passend vervoermiddel voor een ontdekkingstocht door de Haute-Marne is een Renault 6 TL uit 1971. Een auto die zich thuis voelt op de glooiende hellingen en bochtige weggetjes die de dorpen verbinden.
Het landschap van de Haute-Marne blijkt zeer divers. Licht glooiend, vals plat tot Ardennen-achtige hellingen waarop de wijnbouw na lange afwezigheid weer langzaam wortel aan het schieten is. De grote herenboerderijen getuigen van een lange historie. Dat niet alleen vanwege de monumentale architectuur, maar ook door vervaagde reclames die op de wanden van de schuren zijn gekalkt.
De Haute-Marne biedt rust, heel veel rust. En is daardoor ideaal voor wandelaars, fietsers en ieder ander die wars is van luidruchtige discotheken en groot opgezet volksvermaak. Stap in een willekeurig dorp uit. Maak op het dorpsplein de ogen klein en fantaseer hoe het leven er hier uitgezien heeft. Het verschilt van dorp tot dorp hoe er met de eigen historie wordt omgegaan.
Zo is het prachtige Vicq gebouwd aan weerszijden van het meanderende stroompje dat vlak bij de kerk door de oude wasplaats (”lavoir”) loopt. Generaties dorpsbewoners hebben hier hun kleding gewassen. Het formaat van de lavoir varieert mee met de dorpsgrootte. Her en der zijn nog fonteinen te vinden waar in vervlogen tijden de dorpelingen hun emmertjes water haalden. In de jaren 30 hebben veel gemeentes ze helaas gesloopt om de bewoners te dwingen zich te laten aansluiten op de waterleiding.
Warm onthaal
Wie zich wil onderdompelen in de historie krijgt in de Haute-Marne alle gelegenheid. En als dat met een oude Franse auto gebeurt, kan men ook nog rekenen op een warm onthaal. Langres is een stad waarvan de historie en overblijfselen teruggaan tot de Romeinse tijd. De stad is volledig ommuurd. Een rondgang voert langs alle belangrijke gebouwen en geeft tevens een mooi zicht op het Plateau van Langres, waar rivieren als de Seine, Marne en de Maas ontspringen.
De jaarlijks in veel dorpen gehouden rommelmarkt (”vide grenier”) brengt de nodige lokale Fransen, buitenlanders met een tweede huis en toeristen op de been. Of er daadwerkelijk iets unieks wordt gevonden, hangt af van de plaats en het geluk dat men heeft. Voor de inwendige mens wordt ook gezorgd. De dames in het dorp bakken een rijke sortering taarten (”gâteau”) die beslist het proeven waard zijn.
Sommige Nederlanders die de weg naar de Haute-Marne vonden, zijn niet meer weggegaan. De afstand tot ons land en het prijsniveau van de huizen spreken in het voordeel van het onbekende departement. In diverse dorpen is Nederlands de tweede taal.
tourisme-hautemarne.com
vide-greniers.org
B&b in Melay
Voor Charlotte (54) Pennink en Everhart (66) Huizing uit Groningen is hun woning La Bagatelle in Melay een flink eind rijden. „Afgelopen jaar hebben we voor het eerst zes maanden hier doorgebracht”, vertellen ze. „We realiseerden in totaal vier gastenkamers met eigen badkamer. Het is geweldig om hier te zijn en het onze gasten naar de zin te maken. Vlak voor ons eerste seizoen hadden we wilde plannen voor een meertalige website. Maar het liep vanaf de eerste dag storm in de bed and breakfast. Sommigen komen voor één overnachting en zijn op doorreis. Anderen verblijven hier een paar dagen tot een week. Het is al voorgekomen dat mensen op de terugweg opnieuw voor een nachtje kwamen en ons toevertrouwden dat hun verblijf hier eigenlijk het hoogtepunt van hun vakantie was. En dat streelt.”
Uitzicht, sanitair, stroom
Edgar (51) Garritzen en zijn vrouw Dorien (48) wonen normaal in Diemen, maar lieten jaren terug hun oog vallen op een huis in Voisey. Van het een kwam het ander en zo beheren ze alweer een paar seizoenen de plaatselijke camping die in de zomermaanden open is: een „heel kleine camping met tien staanplaatsen.” Edgar: „Er zijn een sanitairgebouw en stroomaansluitingen. Meer heeft de toerist in de Haute-Marne niet nodig. Onze camping, die we vorig jaar eindelijk konden kopen, ligt op een prachtige plek met een schitterend uitzicht. Afgelopen jaar zijn we een paar maanden hier geweest. We konden dat qua werk en school van de kinderen zo regelen. Dit seizoen gaan we het rooien met hulp van vrienden en familie.”
