Onderzoeker: Hoe dichter bij huis, hoe veiliger mensen zich voelen
Het veiligheidsgevoel van burgers is in 2017 verder toegenomen, blijkt uit de nieuwste Veiligheidsmonitor, die het CBS donderdag presenteerde. Onderzoeker Maarten Bloem spreekt van goed nieuws. „Hoe dichter bij huis, hoe veiliger mensen zich voelen.”
Mogen we stellen dat het goed gaat met de bestrijding van criminaliteit?
„We gaan de goede kant op waar het gaat om vormen van misdaad waarvan burgers het slachtoffer zijn, zoals vandalisme, diefstal of geweld. Vijftien procent van de mensen boven de 15 jaar geeft aan daar slachtoffer van te zijn geweest, in 2012 was dat nog 20 procent. Het aantal geregistreerde misdrijven is in die periode ook gedaald van 1,2 miljoen naar 0,8 miljoen. Deze ontwikkeling doet zich al voor sinds 2005. Een kanttekening is wel dat ons onderzoek een slachtofferenquête is. Het geeft geen volledig beeld van de misdaad in Nederland, omdat veel zaken zich aan het daglicht onttrekken. Daarnaast bestaat er ook, zoals wij dat noemen, slachtofferloze misdaad. Denk daarbij aan drugscriminaliteit. De georganiseerde misdaad zie je meestal niet terug in slachtofferenquêtes.”
De roep van de politie om extra rechercheurs wordt door dit onderzoek dus niet tegengesproken?
„Met alleen ons onderzoek kun je geen discussie voeren over de stand van de misdaad in Nederland. Maar het is een feit dat minder mensen zich onveilig voelen. En de misdrijven waar je als burger slachtoffer van wordt, dalen over het algemeen ook echt. Maar dit zegt inderdaad niets over de complexiteit van het werk dat overblijft voor de politie. De georganiseerde misdaad wordt internationaler en digitaler. Ik kan niet beoordelen of de politie het drukker of minder druk heeft.”
Hoe komt het dat vandalisme, diefstal en geweld afnemen?
„Dat heeft diverse oorzaken. Bijvoorbeeld de manier waarop jongeren hun tijd besteden. Van oudsher komen zij het meest in de cijfers voor, als dader én als slachtoffer. Zij hebben de leeftijd om grenzen op te zoeken en er soms overheen te gaan. Bovendien verblijven zij relatief vaak in de openbare ruimte: op straat, in het openbaar vervoer, in het uitgaansleven. Maar jongeren zijn tegenwoordig minder vaak buiten te vinden dan vroeger. Aangezien de gelegenheid vaak de dief maakt, komen ze minder vaak in de situatie. Bovendien zijn er minder jongeren, we vergrijzen. En de derde oorzaak is dat burgers en bedrijven hun spullen beter beveiligen. Overigens zie je in veel andere westerse landen dat deze vormen van criminaliteit om dezelfde redenen ook dalen.”
Hoe zou u de huidige situatie willen omschrijven? Is het veilig in ons land?
„Feitelijk voelt een op de drie mensen zich nog steeds weleens onveilig. En ieder mens voor wie dat geldt, is er één te veel. Maar dat de veiligheidsbeleving in Nederland verbetert, zal iedereen goed nieuws vinden. En hoe dichter bij hun eigen huis, hoe veiliger mensen zich voelen. Thuis voelt maar een paar procent zich soms onveilig. Tegelijkertijd hebben we nog steeds te maken met 800.000 geregistreerde misdrijven. Als je de zaken waarvan slachtoffers geen aangifte hebben gedaan daarbij optelt, kom je aan 3,8 miljoen. Een jaar geleden was dat nog 4,4 miljoen. We gaan dus vooruit, maar je kunt niet zeggen dat de misdaad in Nederland bijna uitgebannen is.”
