Recensie: Tymen Jan Bronda bespeelt nieuw Edskesorgel Groningen
Volgens Ton Koopman is het maken van een kopie van een orgel vaak ongeveer plusminus gedaan. „Meer minus dan plus”, zegt hij. „Maar hier, in de lutherse kerk in Groningen, is een ongelooflijk goed gelukte kopie gemaakt.”
Op initiatief van organist Tymen Jan Bronda realiseerde orgelbouwer Bernhardt Edskes een reconstructie van het Arp Schnitgerorgel dat in deze kerk heeft gestaan en dat in 1896 verdween.
Het Schnitgerorgel in het Duitse Pellworm diende als oriëntatiepunt. „Tot in de kleinste details, tot en met de aanspraak van het pijpwerk van Schnitger”, zegt Edskes. Nogmaals Koopman, op de bij de cd gevoegde dvd: „Het is een heel muzikaal instrument. Zoals je droomt dat een orgel moet klinken.”
Ik ben geneigd hem hierin bij te vallen. „Wat Bach is voor de muziek is Schnitger voor het orgel”, aldus Edskes. Bronda laat dat horen met onder andere koraalbewerkingen van Bach, Böhm en Weckmann. Wie de registraties volgt die in het fraaie booklet worden vermeld, doet niet alleen een nuttig lesje registreerkunst op, maar laaft zich ook aan werkelijk schitterend klinkende registers, zowel solo als in allerlei combinaties.
Bij Buxtehudes Toccata d-moll en Bachs Toccata F-dur, met de markante pedaalsolo, spat de ”spielfreudigkeit” eraf. Bronda demonstreert ‘zijn’ instrument op een inspirerende manier. Inderdaad zoals je droomt dat een orgel moet klinken én bespeeld moet worden! Met Bachs koraalbewerking ”In dir ist Freude” krijgt deze Schnitgerreconstructie een verdiend stempel. Het Bachmotet ”Singet dem Herrn ein neues Lied”, dat klonk bij de ingebruikneming, onderstreept dat nog eens.
Cd en dvd krijgen een 10.
Renaisance – Tymen Jan Bronda, orgel – Groningen, lutherse kerk; LBE (2017); cd + dvd; € 15,-; bestellen: cd_bestellen@kpnmail.nl
