Het is moeilijk om in de gruwelijke Syrische burgeroorlog neutraal en objectief te blijven, wanneer beelden van onbeschrijfelijk leed ons bereiken. Honderden burgers werden de afgelopen dagen gedood in Oost-Ghouta, in de buurt van de Syrische hoofdstad Damascus, als gevolg van bombardementen van de Syrische luchtmacht. Een schreeuw van ontzetting ging door de wereld. De daden van de Syrische president Assad verdedigen, maakt iemand bijna automatisch tot advocaat van de duivel.

Oost-Ghouta is sinds 2011 een bolwerk van de gewapende oppositie. De afgelopen jaren zijn er op veel plaatsen in Syrië ‘verzoeningsovereenkomsten’ gesloten tussen het Syrische regime en de oppositie. In Oost-Ghouta is dat echter nooit gelukt. Veel onschuldige en uitgehongerde Syriërs zitten hier nu als ratten in de val.

In Oost-Ghouta bevindt zich echter ook nog steeds een harde kern van jihadisten die onophoudelijk raketten afvuren op Damascus, die daar dagelijks veel slachtoffers eisen. De aanvallen leidden ook in de christelijke wijk Bab Touma in Damascus tot een reeks van dodelijke incidenten.

Christenen uit Damascus vluchten daarom de stad uit, onder anderen naar Maalula, een stadje waar christenen nog steeds Aramees (de taal van Jezus) spreken. September 2013 werden de christenen uit deze stad verdreven door de oppositie die vrijwel alles verwoestte. Ze vluchtten naar Damascus, maar konden in 2016 weer terugkeren naar hun geliefde Maalula. Een bekende christelijke familie in Maalula liet mij weten dat momenteel het omgekeerde gebeurt. Maalula wordt overspoeld met christenen die nu Damascus ontvluchten om de aanhoudende rakettenregen uit Oost-Ghouta.

De Syrische burgeroorlog is inmiddels geworden tot een etterende wond. Aanvankelijk waren alle middelen geoorloofd om president Assad uit te schakelen. Syrië werd de grootste jihadistische speeltuin ter wereld waar onder meer Islamitische Staat (IS) kon gedijen. Deze IS vernietigen werd vervolgens de nieuwe prioriteit.

Assad of de IS verdrijven waren tenminste nog begrijpelijke doelen. Maar op dit moment is Syrië een grijze schemerzone geworden waarin landen met volkomen tegenstrijdige belangen een rol spelen. De Verenigde Staten en Rusland besloten in Syrië bijvoorbeeld tot een vorm van militaire samenwerking, maar tegelijkertijd proberen ze elkaar te overtroeven. Rusland onderhoudt goede relaties met Iran en de Libanese Hezbollah, maar ook met Israël.

De Verenigde Staten hebben geprobeerd in Syrië met zowel de Turken als de Koerden allianties te vormen. Rusland gaf Turkije groen licht om de Koerden in het Syrische Afrin aan te vallen, maar moedigt tegelijkertijd het Syrische regime aan om deze Koerden te ondersteunen. Oogluikend wordt toegestaan dat Iran en Israël op Syrisch territorium onderling slaags raken, met de Verenigde Staten in de rol van neutrale toeschouwer.

Er is geen geostrategisch inzicht nodig om te begrijpen dat dit een keer verkeerd zal gaan. En dat moment nadert in Syrië met rasse schreden. Veel Arabische analisten sluiten een grote regionale oorlog niet langer uit.