Het boek steekt af en toe de draak steekt met het idee dat de kerk alleen maar toekomst heeft als ze een „jeugdige uitstraling” heeft en zich aanpast aan het levensgevoel van „de jeugd van tegenwoordig.” De schrijver, Andrew Root, is verbonden aan een luthers seminarium in de Amerikaanse staat Minnesota en houdt zich met name bezig met de theologische bezinning op en praktische handreikingen voor het jeugdpastoraat. Onlangs verscheen een boek dat veel stof tot nadenken geeft: ”Faith Formation in a Secular Age. Responding to the Church’s Obsession with Youthfulness”. Wat sommigen als positief zullen ervaren, zal bij anderen irritatie oproepen: veel van wat al een keer gezegd is, wordt nog eens of zelfs enkele keren herhaald.

Het boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel geeft een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen sinds de negentiende eeuw. We leven in het tijdperk van de authenticiteit. Uiteraard is het boek allereerst geschreven voor kerken in Amerika, en dat blijkt ook uit verschillende voorbeelden. Toch is dat niet storend en de schetsen die de schrijver in een zestal hoofdstukken biedt, geven goed inzicht in de ontwikkelingen van onder meer het ontstaan van de massamaatschappij, de obsessie om er jeugdig uit te zien en je zo te gedragen, de invloed van de hippies en het denken vanuit het gevoel („Wat cool is, is waar”).

Zelf beschouwt Root deze hoofdstukken als een nadere uitwerking van het boek ”De seculiere tijd” van Charles Taylor, met name op het punt van de verplatting van het begrip authenticiteit. Zo plat dat bijvoorbeeld zelfs het merk hardloopschoenen daarin onder te brengen is.

Nuttig is het inzicht in de ontwikkeling van wat we onder seculier verstaan. Het front ligt voor Root met name bij een spreken over het geloof als was het niet meer dan een natuurlijke, sociologische werkelijkheid die je kunt meten. Daar hangt een moralistisch, therapeutisch denken over God, voor Wie onze werkelijkheid eigenlijk gesloten is, mee samen. Geen wonder dat de verveling toeslaat in kerken als we God niet meer in ons bestaan aanwezig weten, waar Hij dan sprekend en handelend werkzaam is.

De remedie? Terugkeren naar een „kruisvormig christenleven.” Wie verbonden wordt met Christus komt als kruisdrager juist in aanraking met verlies, gebrokenheid en dood. Het „in Christus” zijn leidt een totaal andere wereld binnen. Dát is pas werkelijke geloofsvorming. Niet mijn toewijding, mijn ijver, mijn participatie, maar het leven van de dienst van Christus. Laten we onze jongeren een wereld laten zien die geopend is met kruis en opstanding. Er is reeds een nieuwe schepping!

Interessante gedachte is dat Paulus voor zijn bekering Pinehas (Numeri 25) als voorbeeld heeft gehad. Wat een ijver en overgave. Paulus ontmoette geen „nieuw idee” of een „ander concept” op de weg naar Damascus, maar de levende Jezus. En dat is meer dan een „epistemologische bloedtransfusie.”

Geloofsvorming in de kerk zonder de obsessie voor een jeugdige uitstraling en de wens om vooral mee te tellen? De auteur neemt zijn uitgangspunt in Filippenzen 2. Het patroon van de Meester is ook het patroon van de leerlingen. Geloofsvorming voor onze jongeren is vorming tot een leven van Zijn dienst en tot dienst in navolging van Hem. Anders is het geen christelijke vorming. Zo wordt een mens pas authentiek, komt hij tot z’n bestemming.

Dat er bij de uitleg van Filippenzen 2 lutherse trekjes zijn te bespeuren, zal niet verbazen. Maar dat kan een gereformeerd mens bij de les houden. De les van dienstbaarheid. „Talenten maken een beroemdheid van iemand; Gods gaven maken iemand dienaar.”

Faith Formation in a Secular Age. Responding to the Church’s Obsession with Youthfulness, Andrew Root; uitg. Baker Academic, Grand Rapids, 2017: ISBN 9780801098468; 218 blz.; $ 22,99.