Nederland doet het in vergelijking met andere Europese landen niet goed als het om orgaandonatie gaat. Volgens de Nierstichting zijn er structureel te weinig orgaandonoren. Ondanks een Masterplan Orgaandonatie, campagnes en voorlichting, overlijden er bijna 150 mensen per jaar omdat er geen orgaan voor hen beschikbaar is. 88 procent van de Nederlanders wil een donororgaan als de noodzaak daar is, terwijl slechts 24 procent als donor geregistreerd staat.

Kroatië, Spanje, België, Frankrijk, Finland, Zweden, Oostenrijk en Italië hanteren al jaren met succes het zogeheten opt-outsysteem. Iedereen is automatisch orgaandonor tenzij je aangeeft geen donor te willen zijn.

Volgens het rapport ”Het Orgaandonor registratiesysteem in Europese landen” boeken alle Europese landen met een opt-outsysteem betere resultaten dan Nederland.

Spanje is koploper omdat het land al jaren een van de hoogste aantallen donoren per miljoen inwoners (pmp) heeft. In 2015 telde Spanje 40,2 donoren per miljoen inwoners, terwijl Nederland er 15,8 pmp had.

Het hoge aantal familieweigeringen is volgens het rapport oorzaak van het lage aantal donoren in ons land. Wanneer een potentiële donor met een ’ja’ geregistreerd staat weigert in Nederland slechts 5 tot 10 procent van de nabestaanden. Wanneer er geen donorkeuze geregistreerd staat, weigert 66 procent van de nabestaanden.

In België was er een duidelijke stijging te zien van aantal donoren na invoering van het opt-outsysteem in 1986. Bij nierdonaties was er zelfs een toename van 86 procent, een jaar na de invoering van het nieuwe systeem. Slechts 2 procent van de bevolking registreerde een ‘nee’ in het register.

Kroatië is eveneens een succesverhaal. In 2015 telde Kroatië 40,2 orgaandonoren per miljoen inwoners, samen met Spanje het hoogste aantal binnen de Europese Unie. Al sinds 1988 geldt in Kroatië het opt-outsysteem.

Alleen Denemarken (15,3 pmp), Polen (13,6) en Duitsland (10,9) scoren slechter dan Nederland. Polen heeft dan wel een opt-outsysteem maar dat is volgens het rapport niet voldoende effectief. Er zijn grote regionale verschillen en lang niet elk ziekenhuis kent een procedure voor de identificatie van potentiële donoren.