Inburgeraars moeten inmiddels vijftien weken wachten voordat ze het eindgesprek over het onderdeel ‘oriëntatie op de Nederlandse arbeidsmarkt’ kunnen voeren. Koolmees vindt dit niet acceptabel, schrijft hij de Tweede Kamer. „Het kan natuurlijk niet zo zijn dat juist de ‘oriëntatie op de arbeidsmarkt’ nu een drempel wordt om actief te kunnen worden op die arbeidsmarkt.” Om de wachttijd omlaag te krijgen kondigt de minister „drastische maatregelen” aan.

Nieuwkomers moeten zich wel blijven informeren over werken in Nederland. Alleen mensen die met een portfolio kunnen aantonen dat ze hier minstens 64 uur aan hebben besteed, worden vrijgesteld van het afrondende gesprek. Om te voorkomen dat cursisten elkaars portfolio’s kopiëren wordt software ingezet die plagiaat kan opsporen.

Het eindgesprek blijft wel een optie voor mensen die dat graag willen, bijvoorbeeld hoogopgeleiden die minder tijd nodig hebben om de Nederlandse manier van werken te doorgronden.

De drukte komt voort uit de hoge instroom van vluchtelingen in 2015 en 2016. De asielinstroom vanuit landen als Syrië en Eritrea was in die jaren hoog en daardoor ontstaat nu druk op de inburgeringsexamens. Koolmees oordeelt terugkijkend dat zowel zijn ministerie als uitvoeringsinstantie DUO dat had moeten zien aankomen.

De minister bekijkt nog of inburgeraars die al werk hebben gevonden in de toekomst helemaal vrijgesteld kunnen worden van de arbeidsmarktoriëntatie. Dit onderdeel van het inburgeringsexamen was juist in 2015 nieuw toegevoegd aan het inburgeringsexamen.