Het gevleugelde, kogelvormige en witgeschilderde ruimteschip werd maandagmiddag door het speciaal ontworpen transportvliegtuig White Knight naar een hoogte van 15 kilometer gedragen. Daar ontstak de 62-jarige Melvill 80 seconden lang de raketmotor zodat het ruimteschip 100 kilometer boven de aarde even de donkere diepte van de ruimte invloog.

Erg ver kwam Melvill echter niet. Nadat hij de kromming van de aarde kon zien, draaide de piloot volgens plan de vleugels van het ruimteschip. Daardoor remde SSP1 af en gleed het in twintig minuten terug naar de aarde, waar het landde op een vliegveld in de Californische Mojave-woestijn.

Het opstijgen en landen van het ruimteschip werd door duizenden belangstellenden gadegeslagen. Na de landing omhelsden collega’s de zwaaiende en breed lachende Melvill.

„Het was een extatische ervaring, absoluut iets geweldigs”, aldus de kersverse astronaut, die enkele minuten gewichtsloosheid onderging. Volgens hem werkte het toestel tijdens de vlucht perfect.

Het is de eerste bemande ruimtevlucht die niet door de Amerikaanse, Russische of Chinese regering werd bekostigd. Het project moet aantonen dat commerciële ruimtevaart levensvatbaar is en de deur openen voor ruimtetoerisme.

„De vlucht is een mijlpaal die kan leiden tot een nieuw ruimtevaarttijdperk”, aldus ontwerper Burt Rutan. De drijvende kracht achter het project sprak van een emotionele vlucht en een lang gekoesterde droom die uitkwam. Rutan bouwde eerder de Voyager, het eerste vliegtuig dat rond de wereld vloog zonder te tanken.

De NASA overwoog decennia geleden ook nog om ruimtevaartuigen vanuit de lucht te lanceren. Neil Armstrong, de eerste man op de maan, testte voor dergelijke vluchten bijvoorbeeld de hypersonische X-15. De Amerikaanse organisatie koos er echter voor om raketten vanaf de grond te lanceren. Dat heeft geleid tot uiterst kostbare en arbeidsintensieve projecten. SpaceShipOne is echter meerdere keren te gebruiken en heeft een voortstuwing die zuiniger is dan de motoren van andere raketten.

Belangrijkste geldschieter achter SpaceShipOne is Paul Allen, een van de mannen die aan de basis stonden van softwaregigant Microsoft. De miljardair investeerde meer dan 20 miljoen dollar in het project.

Het team achter de SSP1 maakt zich nu op voor een tweede vlucht, waarmee het de Ansari X-prijs hoopt te winnen. Deze prijs is door een Amerikaanse stichting in het vooruitzicht gesteld voor de eerste particulier gefinancierde bemande ruimtevlucht.

Om de prijs en het daaraan gekoppelde bedrag van 10 miljoen dollar binnen te slepen, moet SpaceShipOne binnen twee weken twee keer een hoogte van 100 kilometer bereiken. Ruim twintig andere teams doen ook mee aan de wedstrijd.