Het is oudejaarsavond, vijf voor twaalf. Vlak voor het begin van 2018 zet elke rechtgeaarde Rus de zender op waar Poetin zijn nieuwjaarsspeech houdt. Hij spreekt over vriendschap, over liefde voor elkaar en over de liefde voor het vaderland.

Veel mensen die aan de tv gekluisterd zitten, zijn opgegroeid met Poetin; ze kennen geen andere leider. Zelfs degenen die liever iemand anders in het Kremlin zien zitten, luisteren toch met trots naar de president.

Met enige opwinding worden de woorden van Poetin aangehoord. „Geliefde vrienden”, zegt de president: „Tot de aanvang van het nieuwe jaar zijn er enkele seconden over. Het is tijd om elkaar met koesterende woorden toe te spreken, elkaar te vergeven en te knuffelen en om elkaar de liefde te verklaren.” Op televisie wordt het volkslied afgespeeld. De Russen zingen mee.

Kalender

In de keuken hangt een Poetin-kalender. Nog van 2017. Amalia Prochorova haalt haar schouders op. „Vroeger hield men ook van Stalin”, zegt ze nuchter. „Het is moeilijk te weten wat waar is. Daarom kan ik niet precies zeggen wat ik van Poetin vind.” Het beeld van Poetin is onlosmakelijk verbonden met Russisch nationalisme. Iemand die niet van Poetin houdt, zal ook wel niet houden van Rusland.

Jaroslav Antipin, een hooggeschoolde Rus, legt uit dat de geschiedenis van Rusland altijd twee soorten mensen heeft gekend: „Heren en slaven. Dat is nog altijd onze mentaliteit. Dat zie je terug op de werkvloer. Als de baas iets zegt, dan gehoorzaam je. In Europa zijn altijd stakingen en willen mensen opkomen voor hun rechten. In Rusland bestaat dat niet. Zelfs als je niet tevreden bent, mopper je niet op je baas, maar ga je aan het werk. Zo is het ook met de politiek. Of dat goed of slecht is? Ik weet het niet. Maar zo is het wel.”

Lera Petrova denkt dat ze gaat stemmen op Poetin. „Er wordt gigantisch veel internationale druk op hem uitgeoefend, maar hij houdt stand. Hij beschermt onze staat.” Toch zou Poetin volgens Petrova wel wat meer aan de binnenlandse problemen kunnen denken. „Er zijn intern uiteraard uitdagingen, bijvoorbeeld in de gezondheidszorg. Maar Poetin kan niet alles. Hij doet het belangrijkste: hij beschermt ons land.”

Vera Budnikova is geboren in het tijdperk-Poetin, zegt ze met enige trots. „Ik denk dat Poetin een behoorlijk verstandig persoon is. Andere kandidaten kunnen niet zomaar dingen radicaal veranderen.”

De oppositie heeft tot nu toe nog weinig kunnen doen. Het is duidelijk dat de officiële tegenkandidate Ksenia Sobtsjak door het Kremlin is neergezet, zegt Joeri Naumov. „Poetin geeft aan dat hij het leuk zou vinden als een vrouw zou meedoen aan de verkiezingen, en hupsakee, ineens verschijnt Sobtsjak. Dat is geen toeval.”

Slava Karantirov knikt instemmend: „Sobtsjak doet gewoon mee als grapje. Dat is werkelijk waar niet serieus. Ze is een persoon die bijna zonder kleren op televisie komt, en daarna stelt ze zich kandidaat voor het presidentschap. Dat is totaal niet serieus te nemen.”

Corruptie

De Russen hebben ook niet zoveel op met Aleksej Navalny, die al langer oppositie voert tegen Poetin. De kiesraad heeft hem onlangs officieel geschrapt als kandidaat vanwege beschuldigingen van corruptie. Het is misschien wel goed dat hij niet meedoet, zegt Anja Skorochodova: „Waarom zouden wij een persoon nodig hebben die betrapt is op corruptie? Het is gevaarlijk om zoiemand te vertrouwen.”

Rusland heeft de afgelopen eeuw al verschillende veranderingen doorgemaakt. Eerst de Russische Revolutie en zeventig jaar later, de val van de Sovjet-Unie. De bevolking zit niet te wachten op nog meer verandering. „Met Poetin is er stabiliteit en weten we waar we aan toe zijn”, zegt Anita Voronova.

Niet iedereen is echter blij met de huidige president. Het land is meer en meer gaan lijken op een monarchie, zegt Sasja Kutjepov. „Poetin is de tsaar. Hij doet waar hij zin in heeft en luistert naar niemand. Hij, en zijn vrienden, hebben alle middelen benut in dit land. En wij zijn, zogezegd, zijn slaven.”

Veel partijen horen bij de zogenaamde ”systeemoppositie”. Ze staan regelrecht onder gezag van het Kremlin, zegt de kritische Danil Sjuripin: „We hebben verkiezingen zonder keus. We hebben geen ”ja” en ”nee”, er is alleen ”ja” of ”ja”. Daarom is de opkomst erg laag.”

Veel mensen gaan niet stemmen. Zoals Sveta Fetisova zegt: „We hebben verkiezingen, maar we weten nu al hoe de verkiezingen zullen eindigen.” De bevolking voelt dat het geen zin heeft te gaan stemmen. Weer zes jaar Poetin: er zit niks anders op.

Omaatjes

Volgens Dina Joerkov stemmen alleen ouderen. „Zij zagen hoe de Sovjet-Unie uiteenviel en hoe alles opnieuw werd opgebouwd. Jonge mensen vragen zich af wat er werkelijk door hun ene stem kan veranderen. Zo denken veel mensen. Het resultaat is dat alleen omaatjes stemmen. En zij kiezen voor Poetin.”