De meeste Russische steden hebben nog een standbeeld voor Vladimir Lenin. En in vrijwel elk park zijn de hamer en sikkel nog wel terug te vinden op een monument ter ere van de Grote Vaderlandse Oorlog (de Tweede Wereldoorlog).

Toch weet iedereen met een beetje verstand dat het nooit meer zo wordt als vroeger. President Poetin zei daar eens over: „Wie geen pijn voelt over de val van de Sovjet-Unie heeft geen hart. Maar wie de Sovjet-Unie wil herstellen, heeft geen hersens.”

Niettemin stemmen veel mensen nog wel op de communisten van de KPRF (Communistische Partij voor de Russische Federatie). Ze doen dat vooral uit nostalgie, het gevoel dat vroeger alles beter was.

Voor de meeste Russen is een terugkeer naar de Sovjettijd geen optie. Toch is er wel een herleving onder de communisten in Rusland. De Russische communisten schoven enkele weken geleden na tientallen jaren hun partijleider, Gennadi Zjoeganov (73), aan de kant om plaats te maken voor de jongere communist Pavel Groedinin (57).

De nieuwe communistische leider doet een beroep op de Russen die de val van de Sovjet-Unie betreuren. Zo’n 60 procent van de Russische bevolking vindt het jammer dat de USSR niet langer bestaat.

Groedinin staat een nieuw soort communisme voor. Hij laat zijn project zien in wat hij zelf noemt „een socialistische oase in de kapitalistische jungle in de buitenwijken van Moskou.”

Hij bouwde een voormalige kolchoz, een staatsboerderij, om tot een bloeiend bedrijf als voorbeeld van hoe hij het socialisme in Rusland wil doen terugkeren. In dat bedrijf krijgen arbeiders meer dan twee keer zo veel betaald als het gemiddelde loon in Rusland, zijn ze verzekerd van gezondheidszorg en heeft iedereen scholing en onderdak.

De KPRF haalde bij de verkiezingen voor de Doema in 2016 ruim 19 procent van de stemmen, en werd daarmee tweede achter Verenigd Rusland, de partij van Poetin. Als de kritiek van Groedinin op de huidige politiek in het Kremlin aanslaat bij de bevolking en ook zijn bekendheid zal toenemen, zal het de verkiezingen een stuk spannender maken. Groedinin kan een behoorlijke klap uitdelen aan Poetin.

In zijn goed bekeken video’s op internet bekritiseert Groedinin het beleid van Poetin. „Iedereen weet dat hij (Poetin, WI) allang in de gevangenis had moeten zitten”, is een van zijn uitspraken. Met zijn speeches verstaat hij de kunst om de Doema stil te krijgen.

Groedinin sprak zich ook uit tegen de slechte levensstandaard van de Russen, „die toch hoger zou moeten zijn dan die van de mensen die we in de oorlog versloegen.” Hiermee doelde hij op Duitsland, waar de levensstandaard vele malen beter is dan in het huidige Rusland, waar de economie door lage olieprijzen en sancties erg zwak blijft.

Een stem tegen Poetin zou tot voor kort waarschijnlijk naar Navalny zijn gegaan. Die mag echter niet meedoen. Navalny heeft, in tegenstelling tot Groedinin, geen goed georganiseerde partij. Bovendien is Navalny er niet in geslaagd om de mensen die met hem demonstreren, werkelijk achter zich te verenigen: hij is niet bijzonder populair in Rusland. Groedinin stapt in het gat dat Navalny achter laat, nu die vanwege corruptieaantijgingen niet mag meedoen aan de verkiezingen. Burgers die na achttien jaar klaar zijn met het poetinisme, kunnen nu bij Groedinin terecht.

De Russische communistische partij is onderdeel van wat wel wordt genoemd de systeemoppositie. Hoewel ze een alternatief lijken te bieden voor het beleid van Poetin, ligt de partij het Kremlin toch nooit echt dwars. Samen met de Liberale Democratische Partij van Rusland, geleid door de langzittende Vladimir Zjirinovski, stemt de KPRF bijna altijd mee met de beleidsvoorstellen van de partij van Poetin, Verenigd Rusland.

Kremlinanalisten speculeren dat de aanstelling van Groedinin een mediastunt van het huidige regime is om de verkiezingen aantrekkelijker te maken. „De communistische partij is een pro-Kremlinpartij, geïntegreerd in het politieke systeem. We moeten niet denken dat zijn kandidatuur iets is wat de overheid niet al verwachtte”, schrijft politiek analist Evgeny Minchenko op Facebook.

Mogelijk geeft het Kremlin ook te veel ruimte: Groedinin kan bij liberalen profiteren van zijn aantrekkingskracht als succesvolle zakenman. Met zijn socialistische idealen is hij de ideale man voor de communistische kiezer. En voor de rest leent hij zich voor een stem tegen het huidige regime van Vladimir Poetin.