Tieners zijn de slechtst lezende groep Nederlanders. In 2006 las nog 65 procent thuis af en toe een boek. In 2016 was dat 40 procent. „Jongeren lezen vooral veel op internet, waar tekst in hapklare brokken wordt opgediend. Daardoor zijn ze niet meer gewend aan grote lappen tekst”, zegt Arie van Groningen, docent op de lerarenopleiding Nederlands van de Driestar hogeschool.

Dat jongeren weinig boeken lezen, komt volgens Van Groningen ook door sociale media. „Daardoor zijn ze gewend dat hun aandacht voortdurend door meerdere zaken wordt opgeëist. Dat maakt het lastiger voor ze om zich te concentreren op een tekst.”

Volgens Van Groningen is het vooral belangrijk dat er op school en in het gezin een leescultuur ontstaat. „Als ouders niet stimuleren om te lezen, zullen maar weinig jongeren uit zichzelf naar een boek grijpen.”

Schoolbibliotheek

Het Van Lodenstein College in Hoevelaken zet zich sinds twee jaar in om leerlingen weer aan het lezen te krijgen. Docent Peter de Wilde (38) zag dat leerlingen hun vrije tijd vooral doorbrachten met hun telefoon in de hand. Daarom bedacht hij een plan. „Ik wil dat jongeren het hele cursusjaar door boeken lezen. Aan het begin van het jaar halen ze allemaal een boek in de schoolbibliotheek. Dat lezen ze onder andere tijdens speciaal ingestelde leesmomenten in de lessen Nederlands. Als een boek uit is, halen ze een nieuwe.”

Muisstil

De docenten Nederlands van het Van Lodenstein College zien in het systeem van de bibliotheek hoe lang een leerling bezig is met het laatst uitgeleende boek. De Wilde: „Ik zag woensdag bijvoorbeeld dat een jongen al zes weken bezig is met een heel dun boekje. Ik heb zijn ouders een mail gestuurd, met de vraag of ze hem wat willen aansporen om door te lezen.”

Volgens De Wilde is het leesplan een succes. „Er wordt door leerlingen veel gelezen, sommigen lezen zelfs meerdere boeken per week. Voor vmbo-leerlingen die bijvoorbeeld worden opgeleid om de bouw in te gaan, is dat zeker bijzonder. Het leuke is dat we nu leerlingen met elkaar en met docenten zien praten over een boek. Dat was twee jaar geleden haast ondenkbaar.” Verder merkt de docent Nederlands dat het lezen voor veel rust zorgt. „Een boek maakt zelfs de drukste kinderen muisstil.”

Papier blijft favoriet

Bijna alle Nederlanders zijn de afgelopen tien jaar minder gaan lezen. Alleen 65-plussers maken nog evenveel tijd vrij om leesvoer tot zich te nemen.

Onder tieners en jongvolwassenen daalde het aantal lezers het sterkst. Minder dan de helft van hen leest nog wekelijks een boek.

Nederlanders lezen het liefst van papier. Van de vijftig minuten die een Nederlander dagelijks leest, wordt negentien minuten van een telefoon, e-reader of tablet gelezen.

Nederlanders multitasken veel tijdens het lezen. Slechts achttien minuten per dag leest een gemiddelde Nederlander in zijn boek zonder ondertussen te eten of muziek te luisteren.