Recensie: Goldbergvariaties door Zhu Xiao-Mei
Een onbekend label, een onbekende pianiste, een heel saai cd-hoesje, en een werk dat al honderden malen is opgenomen, wat moet dat worden? Nou, dat valt mee.
De Goldbergvariaties zijn een hoogtepunt van de variatiekunst voor klavier, en zo was het werk ook bedoeld. Wie na de eerste drie dit ”Vierter Teil der Klavierübung” zich had eigen gemaakt beheerste –volgens Bach– alle beschikbare compositievormen voor klavier. Het is dus geen etudeverzameling, maar een catalogus van dertig vormen zoals die mogelijk waren op basis van een harmonisch gegeven. De gehele opbouw is uitermate ingenieus. Zo is iedere derde variatie een canon, met een steeds grotere afstand tot de oorspronkelijke stem. De variaties wemelen van dit soort vondsten. Voor pianisten zijn ze echter bijna onspeelbaar, omdat Bach voor bijna de helft van de variaties een tweeklaviers klavecimbel voorschrijft. Met gekruiste handen spelen of de vingers door elkaar laten wriemelen is dan ook schering en inslag.
De Chinees-Franse pianiste Xiao-Mei heeft dit stuk talloze malen uitgevoerd en blijft ervan genieten, zegt ze in het bijgevoegde informatieve interview. Dat is te horen. Haar tempokeuze is gemiddeld, met soms een uitschieter naar snel (variatie 3) en soms naar langzaam (variaties 7, 19, 24). Ze heeft vijf kwartier nodig voor de hele reeks, en ook dat is gemiddeld. Xiao-Mei benadert de variaties als een pianowerk. Ze probeert niet een klavecimbel te imiteren. Bescheiden crescendo’s en diminuendo’s komen voor, maar soms, in variatie 29, slaat ze wel een erg zware bas aan.
Al met al een boeiende uitvoering, zeer muzikaal en virtuoos, en helder opgenomen.
J.S. Bach – Goldberg Variations – Zhu Xiao-Mei; Accentus Music (LC 48946); € 18,49; bestellen: www.accentus.com