De koning (1921-2017) stierf in Zwitserland, waar hij veelal woonde. Een jaar lang waren geen mededelingen gedaan over de gezondheidstoestand van de vorst. Tot enkele weken geleden. Een jaar geleden trok koning Mihai zich terug uit het publieke leven vanwege leukemie en huidkanker.

Lees ook

Roemeense koning Mihai (96) overleden

Mihai was van 1940 tot 1947 koning van Roemenië. Dat jaar dwongen de communistische overheersers van het land hem echter zijn abdicatie te tekenen. Sindsdien leefde hij in Zwitserland.

Na de val van het communisme in 1989 probeerde Mihai terug te keren naar Roemenië. Zijn ster rees snel in het land. Zijn bezoek in 1992 brachten honderdduizenden mensen op de been. Daarop verbood de regering hem nogmaals te komen. Ze ging de koning als een bedreiging zien. Na 1997 kreeg Mihai toestemming voortaan Roemenië vrij te bezoeken. Een aantal in beslag genomen bezittingen, zoals het Elisabetapaleis, kreeg de koninkelijke familie weer terug. De koning opereerde voorzichtig en zette zich in voor het land waar hij kon. Bij zijn negentigste verjaardag mocht hij het parlement van Roemenië toespreken.

Koning Mihai trouwde in 1948 met de Franse Anna de Bourbon-Parma. Zij leerden elkaar in november 1947 kennen op de bruiloft van de Britse prinses Elizabeth en prins Philip. Mihai en Ana deelden 68 jaar lief en leed. Zij kregen vijf dochters. Vorig jaar overleed koningin Ana.

Opvolging

Hoe het nu verder moet met de erfopvolging, is een spannende vraag. De oude regels van de dynastie schrijven voor dat de koning alleen opgevolgd kan worden door een man. En dat is het probleem: er is geen zoon. Daarom wees de koning eerder zijn enige kleinzoon Nicolae aan als troonpretedent, maar in 2015 ontnam de koning Nicolae die titel weer. Mogelijk omdat die een buitenechtelijk kind heeft.

De kleinzoon van de koning was tot augustus 2015 de hoop voor de toekomst. Mihai had hem de kroonprinsentitel gegeven en Nicolae reisde door het land om aansluiting te vinden bij de jeugd en om Roemenië beter te leren kennen. Maar ergens is het toen mis gegaan en werd hem de titel weer afgenomen en werd hij geschrapt uit de theoretische lijn van troonopvolging. „De reden daarvan heb ik nooit gehoord. Sindsdien heb ik mijn grootvader nooit meer echt gesproken”, aldus de ex-prins. Bij de uitvaart van grootmoeder koningin Ana vorig jaar werd hij ook genegeerd.

Botsing

Vorige maand kwam het tot een botsing binnen de familie toen Nicolae probeerde de koninklijke residentie in het Zwitserse Aubonne binnen te komen om nog een keer zijn grootvader te spreken. Hem werd de toegang echter geweigerd. Er zou geduwd en getrokken zijn. Door middel van een verklaring op de site van het Roemeense vorstenhuis nam ook de moeder van Nicolae, prinses Elena, afstand van de actie van haar zoon.

Roemeense kranten spraken hun verbazing uit over het conflict. „De aasgieren cirkelen al boven het lichaam van de koning”, schreef een krant. De media wijzen naar prinses Margareta en haar weinig populaire man, prins Radu. Margareta liet een persbericht uitgaan waarin ze haar neef beschuldigde van huisvredebreuk.

Parlement

Het Roemeense parlement heeft intussen een voorstel gedaan om het voormalige regerende koningshuis een in de wet vastgelegde status te geven. Het hoofd van het koningshuis krijgt protocollair dezelfde positie als een oud-president. Dat heeft de Roemeense Senaat recent bekendgemaakt in een verklaring van Senaatsvoorzitter Calin Popescu Tariceanu en de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Liviu Dragnea.

Het parlement wilde met de verhoging van de legale status van het koningshuis de plek van de koninklijke familie in de samenleving verankeren. „Het is meer dan ooit nodig om boven de politieke partijen een instituut te hebben waarin alle Roemenen een symbool zien van evenwicht en continuïteit. Het koningshuis heeft dat bijna honderd jaar gedaan en heeft bijgedragen aan de vorming en modernisering van de staat”, aldus de verklaring.

Het respect en het aanzien van het koningshuis is getuige de waardering ervoor in de huidige maatschappij door het communistische regime niet verdwenen, maar het koningshuis heeft geen wettelijke status en dat levert tal van problemen op waaraan de nieuwe wet een einde moet maken.

Met de wet moet ook de status worden geregeld van kroonprinses Margareta en de rest van de koninklijke familie na het overlijden van Mihai.