Poetin profiteert bij top met Erdogan van zwakte Turkije
Met zijn bezoek aan de Russische president Poetin trekt de Turkse leider Erdogan maandag opnieuw een lange neus naar de NAVO. De twee geïsoleerde leiders bespreken diverse gevoelige wereldpolitieke kwesties.
Poetin en Erdogan hebben het afgelopen jaar een goede relatie opgebouwd. Toch is er sprake van een ongelijk span. Rusland weegt veel zwaarder dan Turkije.
De ontmoeting vindt plaats in Sotsji, aan de Zwarte Zee, en is de tweede bijeenkomst in twee maanden. De twee heersers lijken in veel opzichten op elkaar, en hebben op diverse onderwerpen met elkaar te maken. Poetin en Erdogan bespreken maandag de situatie in Syrië en hun samenwerking op energiegebied.
In september tekende Turkije een aantal grote wapendeals met de Russen. Dat was opmerkelijk, omdat Turkije al sinds 1952 lid is van de NAVO, en Rusland doorlopend kritiek heeft op dit westelijk bondgenootschap. Ook binnen de NAVO is Turkije de laatste jaren echter redelijk alleen komen te staan. En sinds de Oekraïnecrisis in 2014 staat ook Rusland er internationaal niet goed op. Voor zowel Rusland als Turkije is dat dus reden om elkaar op te zoeken.
De wapendeal loopt in de miljarden euro’s, in het voordeel van Rusland. Het land wordt geplaagd door sancties en is blij met elke investering. En zeker als Poetin daarmee ook de NAVO kan prikkelen.
Turkije is ook voor meer dan de helft zijn gas en een derde van de olie afhankelijk van Rusland. Gazprom, het Russische aardgasbedrijf, legt momenteel een pijpleiding van Rusland naar Turkije, genaamd Turkish Stream. Turkije is dus meer en meer afhankelijk van Rusland. Rusland kan de toevoer van gas en olie gebruiken als politiek drukmiddel, en in zekere zin is dat tekenend voor de relatie tussen Poetin en Erdogan; Turkije is de partij die concessies zal moeten doen.
Beide landen spreken ook over Syrië. Turkije en Rusland werken samen met Iran om het conflict onder controle te krijgen. Op dit punt staan Poetin en Erdogan echter lijnrecht tegenover elkaar. Rusland nodigde begin deze maand Koerdische leiders uit om het conflict te bespreken met alle partijen. De Koerden willen een eigen staat, maar Ankara zit daar niet op te wachten, en vindt een uitnodiging „onacceptabel.” In hun ogen zijn de Koerden terroristen, in de ogen van de Russen een trouwe medestander in de strijd in Syrië. De vraag is hoe deze kwestie zich ontwikkelt. Wellicht is deze hete kwestie maandag het struikelblok tussen Ankara en Moskou.
Hoe dan ook lijkt de Russische president vooralsnog de touwtjes in handen te hebben. Turkije is afhankelijk van Rusland. Door de geopolitieke relaties met het Westen verkeert de Turkse economie in een crisis. De munt daalt, de schulden nemen toe en de inflatie is erg hoog. De Turkse economie kan zich geen crisis met Rusland veroorloven. Rusland kan daarvan profiteren.