Dat dubbele beeld van het effect van de Hervorming schetste prof. dr. H. G. L. Peels dinsdagavond in Barneveld tijdens een interkerkelijke Reformatieherdenking. De hoogleraar Oude Testament aan de Theologische Universiteit Apeldoorn sprak over ”De ontdekking van het levende Woord”. De avond was georganiseerd door vier kerken: de hervormde gemeente Barneveld, de protestantse gemeente Barneveld, de Nederlands gereformeerde kerk en de gereformeerd kerk vrijgemaakt in Barneveld en Voorthuizen.

De reformatoren hadden volgens prof. Peels één karaktertrek gemeen: onvermoeibaarheid om de Bijbel als het levende Woord van God te openen, te ontdekken en toegankelijk te maken voor alle mensen. De Reformatie begon met de uitleg van de Bijbel. Luthers omgang met de Bijbel was emotioneel, existentieel, hartstochtelijk. Christus was voor hem de sleutel van de Schriften.

Calvijn was de man van de tweede generatie en de meest vruchtbare en invloedrijke Bijbeluitlegger van de Reformatie, aldus prof. Peels. „Hij had een passie voor de uitleg van de Bijbel in zijn volle breedte en diepte. Niet de kerkelijke traditie, niet de innerlijke subjectieve beleving, maar Woord en Geest samen – daar komt het echt op aan.”

Prof. Peels vroeg zich af of er vandaag de dag honger is naar het levende Woord. „We worden verzadigd door zoveel woorden en ideeën, en vooral beelden. Christelijke boekhandels sluiten hun deuren en oude Bijbeltjes liggen op rommelmarkten. Jongeren vinden het steeds moeilijker om uit de Bijbel te lezen.”

Of gloort er toch iets van hoop, van een nieuwe vraag naar het oude Woord, ook in Nederland? „Er zou wel eens een generatie kunnen opkomen die géén genoegen meer neemt met het grenzeloze materiële denken, met de verdoving van altijd bereikbaar moeten zijn, van niets willen missen, van optimaal genieten en jezelf oppoetsen op de social media. Een generatie die weer vraagt naar wat waar en echt is, en houvast zoekt.”

Beeldenstormer

Tijdens de avond was er een interactieve ontmoeting met jongeren onder leiding van ds. Martin Boon. Daar klonk de vraag: „Hebben we nog een Luther, een beeldenstormer nodig?” Een roep om een sterke man wantrouwt prof. Peels. Hij verwacht veel van een terugkeer naar het Bijbels abc, van het gebed om de Heilige Geest in een kille tijd van secularisatie. Toch is hij optimistisch: „Christus heeft overwonnen en zal eens de totale overwinning behalen.”

Is de Reformatie dichter bij Rome gekomen? „Er zijn ten opzichte van de rooms-katholieke broeders en zusters nog steeds wezenlijke verschillen, maar het is verrassend dat je in aanbidding één kunt zijn.”