Wartburgleerlingen proeven van een andere cultuur
Overgeleverd zijn aan de Turken, luidt een spreekwoord. Wat dat betekent, ervaren brugklassers van het reformatorische Rotterdamse Wartburg College als ze in groepjes een hapje mee-eten bij gezinnen met een andere cultuur. Doorgaans valt het mee.
Vooruit, Aiesha –niet haar echte naam; ze wil anoniem blijven– is niet van Turkse maar van Marokkaanse afkomst. Maar ze is wel moslim en dat is voor menig brugklasser van het Wartburg College synoniem voor eng en vreemd.
De alleenstaande moeder ontvangt al jaren kinderen van de school die in hartje Rotterdam staat. Terwijl ze over haar cultuur vertelt, schept ze voor haar gasten eten op: tajine, een traditioneel Marokkaans gerecht waarin gehakt, paprika, tomaat, koriander en knoflook zit. De bedoeling is om een stuk brood in de schaal te dopen. „Eigenlijk moeten we dit opeten terwijl we op de grond zitten. Maar nu zitten we gewoon aan de keukentafel en voor Hollandse gasten pak ik eigenlijk altijd een bord en mes en vork.”
Het eten is voor de Wartburgers vaak al genoeg aanleiding om daarover een eerste beschroomde vraag te stellen, weet de vrouw uit ervaring. „De kinderen vragen ook altijd waar ik vandaan kom, of ik werk heb, of ik weer terugga naar Marokko, maar ook wat bidden voor mij betekent.”
Arabisch tv-kanaal
Na het eten zet Aiesha een theepot op het vuur, wast de muntbladeren en slaat ze vervolgens goed schoon tegen de rand van de gootsteen. Het eerste glaasje giet de vrouw weer terug in de pot. „Zo smaakt het beter.” Daarna schenkt ze de glaasjes hoog vol zodat er een laagje schuim op komt te staan. „Zo hoort het”, verzekert ze.
Dan toont Aiesha haar woonkamer. Naast Arabische teksten hangt aan de muur een fluwelen decoratie met daarop „de 99 schone namen van Allah.” Ze drukt op de knop van haar televisie. Beelden van hét islamitische heiligdom, de Kaäba in Mekka, doemen op. In het wit geklede mensen krioelen er omheen. „Dit gaat 7 dagen per week 24 uur per dag door.” Op een volgende zender geeft een geestelijke onderricht. Ook laat de vrouw een tv-kanaal zien waarop de Koran wordt voorgelezen. Rechts op het scherm staat de tekst in het Arabisch, links in het Engels.
Daarna pakt de vrouw haar mobiele telefoon en showt foto’s en filmpjes van haar familie in Marokko. Ook toont ze een lijst WhatsAppgesprekken die ze met Wartburgleerlingen heeft gevoerd. „Veel kinderen appen mij later nog eens.”
Spannend
Elke brugklasser van het Wartburg College gaat een keer eten bij een gezin met een andere culturele achtergrond, vertelt Marijke van Tilburg. Zij is docente aardrijkskunde en coördineert met een collega het „maatschappelijk project.” Het eten past in een tweedaags programma waarbij leerlingen onder het motto ”Onbekend maakt onbemind” kennismaken met de multiculturele samenleving. „Veel kinderen komen uit de dorpen rond Rotterdam. We willen hen de ogen openen voor de realiteit waarin veel Nederlanders leven en hun betrokkenheid op hun medemensen vergroten.”
Op de eerste dag krijgen de kinderen informatie over verschillende culturen. Ook bedenken ze interviewvragen voor het gastgezin waar ze ’s avonds in groepjes van vier aanschuiven voor een maaltijd. „Een volwassene gaat met hen mee, vaak een vader of moeder. Sommige ouders vinden dit nog spannender dan de leerlingen zelf.”
Hoewel tot nu toe nog altijd alle brugklassers zijn meegeweest, zijn er soms ook ouders die het niet nodig vinden dat hun kinderen kennismaken met een andere cultuur. „Ze zeggen dan iets als: „We sturen onze kinderen bewust naar een christelijke school en willen ons niet laten beïnvloeden door de islam.”
Vaak laten leerlingen –en soms ook hun ouders– zich leiden door vooroordelen, weet Van Tilburg. „Ik leg hen uit dat we dit doen omdat het een opdracht van God is om álle mensen in de samenleving te zien en er voor ze te zijn. Door deze ervaring gaan leerlingen nadenken over hun eigen geloof en hoe ze dat kunnen delen met anderen. Verder noem ik dat leerlingen hun bevooroordeelde beeld over andere niet-westerse culturen kunnen bijstellen.”
Smaakt naar meer
De dag nadat de Wartburgers bij een gezin uit een andere cultuur zijn gaan eten, presenteren ze hun bevindingen en ervaringen aan klasgenoten. Ook gastgezinnen zijn voor dat moment uitgenodigd. Het jaar daarop kan een nieuwe groep brugklassers vaak weer bij dezelfde mensen terecht om een vorkje mee te prikken. Van Tilburg: „Ook voor gastgezinnen smaakt het project doorgaans naar meer.”
rd.nl/standplaatsspangen voor eerdere afleveringen.
serie Standplaats Spangen
Hoe leven moslims in Rotterdam? RD-journalist Ben Provoost verbleef twee weken in Spangen en ging op onderzoek uit. Vandaag deel 7