Column: Mora of Irma
Mora, weet u wel? U denkt aan overheerlijke kroketten, knapperig uit de frituur. Natuurlijk. Maar Mora was ook een cycloon die Zuidoost-Bangladesh deze zomer trof. In combinatie met aanhoudende regenval en modderstromen maakte Mora meer dan 160 slachtoffers, werden er 6000 huizen verwoest en ondervonden meer dan 80.000 mensen de gevolgen.
Na Mora kwam er een ramp-zonder-naam: een ongekend zware moesson maakte meer dan 1200 slachtoffers in het grensgebied van India, Nepal en Bangladesh. Meer dan 40 miljoen mensen kregen te maken met de overstromingen. Grote schade aan huizen en akkers, 18.000 scholen moesten dicht: beschadigd of onbruikbaar. Een rampgebied van immense omvang.
Irma. Iedereen kent Irma. De vreselijke orkaan die Sint Maarten en andere eilanden meedogenloos geselde. De orkaan die van minuut tot minuut via de media uitgebreid te volgen was. Huiveringwekkend!
Natuurgeweld maakt geen onderscheid. Het treft mensen van alle klassen en rassen. We hebben deze zomer méér rampen zien langskomen. Orkaan Harvey trof het rijke Houston. En orkaan Irma maakte óók veel schade in Florida. Tot slot orkaan Maria, die met name op Dominica en Puerto Rico huishield.
Medewerkers van Woord en Daad speuren de media af naar het laatste nieuws. Collega’s staan op scherp om te vernemen of onze partnerorganisaties ter plekke iets kunnen doen, en of wij ze daarin kunnen steunen. Dan gaat het niet om Houston of Florida, maar om een arm land zoals Bangladesh.
Organisaties zoals de onze kunnen in actie komen dankzij donateurs die betrokken zijn bij hun naasten op afstand. Donateurs zijn echter wel sterk afhankelijk van de media om te weten wat er nu echt gebeurd is.
Opmerkelijk: dat Harvey het rijke Houston trof, viel samen met de moesson in India, Nepal en Bangladesh. Verschillende media reflecteerden op zichzelf, van de NOS tot en met de voorpagina van het RD: Waarom meer aandacht voor Houston dan voor Azië? Je zou verwachten dat de media vervolgens de balans meer in het oog zouden houden. Wellicht hebben ze het geprobeerd.
Maar… toen kwam Irma. En werd ons koninkrijk getroffen. Weg balans in het nieuws. Binnen twee weken zette het Nederlandse Rode Kruis een nationale actie op. Met minister Plasterk op het podium, geflankeerd door exotisch uitgedoste Caraïbische danseressen.
Een dikke 13 miljoen euro werd er opgehaald op één dag. Relatief veel voor een ramp met relatief weinig slachtoffers in een land dat geen ontwikkelingsland is.
Ondertussen sijpelt het geld voor de stille ramp in Azië binnen op de rekeningen van de christelijke hulporganisaties. De ramp is compleet van de radar. Je moet zoeken naar nieuwsberichten over hoe het nu is. En dan te bedenken dat ze in Bangladesh te maken hebben met een nieuwe, afschuwelijke ramp: de opvang van honderdduizenden, uit Myanmar verdreven islamitische Rohingya’s. Tentenkampen worden ijlings aangelegd. Bangladesh is een arm land: drie keer zo groot als Nederland, maar wel met tien keer zo veel inwoners.
Ik heb er tegenstrijdige gevoelens bij: Nederlanders die geven om en geven voor hun koninkrijksgenoten in nood, en tegelijk de daarbij vér achterblijvende donaties voor de ramp in Azië. Laat ik die gevoelens iets meer woorden geven.
Complexiteit: in een wereld waarin afstanden relatiever worden en informatiestromen intenser en grilliger, is het heel ingewikkeld om keuzes te maken. Deze zomer waren er gelijktijdige natuurrampen op verschillende plaatsen. Dan dringen vragen zich op zoals: Moet ik aan Sint Maarten geven of aan Azië? Ga niet blind af op wat de voorpagina haalt.
Volksgenoten: mensen op Sint Maarten zijn Nederlanders. Hoe je het ook wendt of keert, in geval van nood wil je je familie, je buren, je geloofsgenoten of je landgenoten niet in de kou laten staan. Zo bezien is de opbrengst voor Sint Maarten hartverwarmend.
Medeschepselen: mensen in Bangladesh, Nepal en India wisten niet dat ze dáár geboren zouden worden. Ze zijn onze medeschepselen. Vanwege de omstandigheden hebben ze minder middelen om de schade na de ramp op te vangen en zich weerbaar te maken tegen nieuwe rampen. Dat is een goede reden om juist aan onze naasten in Azië te denken.
Medeverantwoordelijkheid: áls je iets voor je naaste wilt doen, doe het dan goed. Of je nu voor Sint Maarten kiest, of voor Azië, of voor beide, ga de tweede mijl. Vergewis je ervan dat de hulp goed aankomt. Dat mensen beter voorbereid worden op toekomstig natuurgeweld.
Evert-Jan Brouwer, politiek adviseur Woord en Daad. Reageren? rubriekforum@refdag.nl