Wandelroutes langs paleizen en koninklijke monumenten waren natuurlijk al volop te vinden in stadsgidsen, op internet en in VVV-boekjes. Sinds vorige week biedt Den Haag er ook eentje die bezoekers kunnen lopen met behulp van hun telefoon. „Ideaal voor het jongere publiek”, zegt Yannick Bouwhuis in de VVV aan het Spui, waar de papieren boekjes nog altijd verkrijgbaar zijn.

Het koninklijke verhaal leeft volgens hem onder dagjesmensen en toeristen. „Anders waren we niet met deze onlinewandelroute gekomen. Kijk maar wat er gebeurde toen Paleis Noordeinde en de Koninklijke Stallen werden opengesteld voor publiek: de kaarten waren in no time uitverkocht.” Toeristen uit het buitenland zijn vaak verbaasd als ze horen dat de Nederlandse koning kantoor houdt in Den Haag, en er binnen afzienbare tijd zal resideren. „Zij koppelen zijn woon- en werkplaats bijna automatisch aan Amsterdam.”

Als Bouwhuis internationale bezoekers vertelt dat ze niet ín het paleis kunnen, ziet hij vaak wat teleurgestelde gezichten. „Een korte tour tijdens het hoogseizoen zou voor buitenlandse toeristen een aanwinst zijn”, denkt hij. „Al snap ik heel goed dat zoiets in deze tijd lastig is met het oog op de veiligheid. Ik wijs deze mensen er wel op dat ze de paleistuin in mogen en dat er in Paleis Lange Voorhout een museum is.”

Bij dit 18e-eeuws paleisje start de ongeveer twee uur durende route die vorige week officieel werd geopend. Vroeger woonde koningin-moeder Emma aan het Lange Voorhout en was hier het werkpaleis van diverse vorstinnen, zo valt te lezen op een goudkleurige tegel tussen de straatstenen. Bij een aantal punten op de route vertelt zo’n tegel in het Nederlands en Engels kort iets over de koninklijke geschiedenis.

Van Kloosterkerk naar Kneuterdijk

De wandeling gaat verder langs Hotel Des Indes, een voormalig paleis waar volgens de onlinebeschrijving vele vorsten sliepen. Vijf minuten verderop staat de Kloosterkerk. Hier lieten Frederik Hendrik en Amalia van Solms in 1625 hun huwelijk inzegenen. Koningin Wilhelmina nam er in 1896 voor het eerst deel aan het heilig avondmaal, koning Willem-Alexander deed er ruim een eeuw later belijdenis en zijn dochter Ariane werd er gedoopt. „Wist je dat prinses Beatrix hier soms op zondag de dienst bezocht?” informeert de routebeschrijving.

Onderweg naar het volgende punt –Paleis Noordeinde– passeert de wandelaar nóg een paleis, aan de Kneuterdijk. Koning Willem I kocht het voor zijn zoon, de latere koning Willem II. Tegenwoordig zetelt de Raad van State er. De weg naar winkelstraat Noordeinde vervolgt langs het bekende Indonesische restaurant Garoeda. Inderdaad, het tentje waar D66-leider Pechtold zijn ChristenUniecollega Segers vlak voor de zomer mee naartoe nam voor een ‘verzoeningsdiner’.

Achter de witte gordijnen van Willem-Alexanders werkpaleis is deze ochtend weinig leven zichtbaar. Wel is de koning in het land, laat de wapperende vlag pal boven het balkon –bekend van Prinsjesdag– zien. Aan de overkant trekken twee standbeelden de aandacht: Willem van Oranje, die vanaf zijn paard over het paleishek heen kijkt. En schuin achter hem een fier overeind staande Wilhelmina, in een al even heldhaftige houding als haar verre voorvader.

Achter de rug van beide vorsten ligt de ingang naar de tuin van de Gotische Zaal verstopt – vrij toegankelijk om een kijkje te nemen. De zaal werd ooit gebouwd als tentoonstellingsruimte voor de schilderijenverzameling van koning Willem II en fungeert nu als concertgebouw.

Vis voor de koning

Terug de winkelstraat in. Langs de karakteristieke modeboetiekjes, galeries, antiek- en kunstzaken, juweliers, antiquairs en koffiecafés. Links om de hoek bevinden zich de Koninklijke Stallen; behalve verblijfplaats van de paarden ook de garage van de gouden koets, glazen koets en andere vorstelijke rijtuigen. Deze zomer waren de stallen weer een aantal dagen open voor publiek; nu blokkeren een slagboom en bewakers de toegang.

Verscholen tussen Paleis Noordeinde, de Koninklijke Stallen en het Koninklijk Huisarchief ligt de paleistuin. Rond 1610 aangelegd door Frederik Hendrik, zoon van Willem van Oranje, als Prinsessetuin voor zijn moeder, Louise de Coligny. „Open voor publiek, maar onbekend bij het grote publiek”, meldt de routebeschrijving.

Blikvangers in het park zijn de kunstwerken en een vijver vol kroos. ”Verboden te vissen” en ”Verboden te zwemmen” waarschuwen bordjes in het water. Picknicken mag wel in de achtertuin van de koning. Door het paleishek rijdt net het bestelbusje van een visboer weg. Zou hij de lunch hebben bezorgd voor een hardwerkende Willem-Alexander?

Via de Prinsestraat, vernoemd naar stadhouder Willem II, leidt de wandeltocht naar de Grote of Sint-Jacobskerk. Samen met het Binnenhof behoort het godshuis tot de oudste gebouwen van Den Haag. Oranjes lieten hier hun huwelijk inzegenen: Wilhelmina en Hendrik, Juliana en Bernhard, Margriet en Pieter, Constantijn en Laurentien. Troonopvolgers zijn hier gedoopt: Willem II, Willem III, Beatrix, Willem-Alexander, Amalia.

Hart van Haagse historie

Verderop ligt het eerste openbare museum van Nederland: de galerij van prins Willem V. Een zaal waarin de stadhouder de overdaad en rijkdom van zijn schilderijencollectie toonde. Volgens een informatiebord aan de muur hangen de wanden binnen vol met werken van oude meesters als Rubens, Steen en Rembrandt.

Via de Stadhouderspoort aan de overkant van de straat wandel je zo het Binnenhof op. De plek waar de koning op elke derde dinsdag van september uit de koets stapt. Hieromheen huist alles wat bij het hart van historisch en politiek Den Haag hoort: de Eerste Kamer, Tweede Kamer, de Ridderzaal – allemaal te bezichtigen tijdens een rondleiding.

Een tweede standbeeld van Willem van Oranje pronkt midden op het Plein, voor het gebouw van de Tweede Kamer. Voorbij het Mauritshuis stuurt de route je nog even langs het Kabinet van de Koning, een instantie die Willem-Alexander ondersteunt bij zijn taken als lid van de regering. Eindpunt vormt de Hofvijver: „Eens een duinmeertje met een kasteel van de Hollandse graaf, nu het centrum van de macht in Nederland.”

www.koninklijkeroute.nl