Zowel in het eerste als in het tweede kwartaal van dit jaar was het Verenigd Koninkrijk de langzaamst groeiende economie van de grootste Westerse landen. De de wereldeconomie leeft dit jaar op, maar de groei gaat dus grotendeels aan de Britten voorbij.

Het vertrouwen onder de Britse consumenten is gedaald tot onder het nulpunt, terwijl vergelijkbare indicatoren in de rest van Europa juist stijgen. Niet alleen consumenten maken pas op de plaats. De investeringen van bedrijven vallen ook tegen, vooral door de onzekerheid rondom de toekomstige handelsmogelijkheden van het land. De waarde van het Britse pond is dit jaar al ruim 10 procent gedaald ten opzichte van de euro.

Hoewel voor ons een tripje naar Londen betaalbaarder wordt, holt dit de koopkracht van de Britten uit. Het heeft dus even geduurd, maar de langverwachte economische impact van de brexitstem laat zich uiteindelijk toch gelden. Voor het zogeheten remain-kamp is dit echter een pyrrusoverwinning.

Gebrek aan details

Sinds het begin van de zomer zijn de formele onderhandelingen met de Europese Unie begonnen. Het mag geen verrassing zijn dat dit proces niet van een leien dakje gaat. Binnen de EU heerst grote ontevredenheid over het gebrek aan details in de Britse uitgangspunten voor de onderhandelingen. Het is nu nog steeds niet duidelijk wat de Britten nu eigenlijk willen, terwijl de Artikel 50-klok ondertussen doortikt – in maart 2019 is de exit immers een feit. Deze onzekerheid werkt alleen maar meer verstikkend voor de Britse economie. De vooruitzichten worden er dus niet beter op.

Hoewel de regering van premier Theresa May officieel aanstuurt op een ‘harde’ Brexit, blijkt uit de uitgangspunten dat ze nog steeds de vruchten van het EU-lidmaatschap wil plukken. „You can’t have your cake and eat it too”, is dan ook terecht de veelgehoorde kritiek in Brussel. Oftwel: „Je kunt niet álles hebben.”

Bovendien blijft de EU van mening dat eerst de scheidingsvoorwaarden moeten worden vastgesteld. Wie betaalt wat? Wat zijn de rechten van al die Europeanen die nu in Londen werken? Wat gebeurt er met de grens tussen Ierland en Noord-Ierland?

Daarna kunnen er pas concrete gesprekken over een nieuwe handelsrelatie worden gevoerd. De Britten voelen de hete adem van de naderende deadline: zij willen nu al concreet onderhandelen over een nieuwe handelsrelatie.

Koers

Om de chaos nog groter te maken, veranderde de Labourpartij, die de oppositie leidt, de laatste weken plots van koers. Opeens lijken de sociaaldemocraten de voordelen van de Europese interne markt weer te omarmen. Ook binnen de Conservatieven zijn er nog genoeg parlementariërs te vinden die hier voorstander van zijn. Dit betekent echter niet dat de brexitonderhandelingen vanaf nu soepeler zullen verlopen.

May bevindt zich namelijk nog steeds in een spagaat. Binnen haar partij is er een invloedrijke groep die zo’n half in-half uit-scenario, waarbij de Britten in de gemeenschappelijke markt blijven maar amper inspraak hebben in Europese wet- en regelgeving, als een grote nachtmerrie ziet.

Zeker sinds May de verkiezingen verloor die ze nooit had moeten uitschrijven, lijkt het voor haar een haast onmogelijke taak om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen.

Onbegonnen werk

Nu het reces is afgelopen, breekt er voor haar een cruciale periode aan. De debatten in het Lagerhuis zullen hoog oplopen, terwijl May volgende maand haar verkiezingsnederlaag moet verdedigen bij het partijcongres. Het was de hoop dat er deze herfst al gesproken kon worden over een nieuwe toekomst, maar dat lijkt onbegonnen werk.

Als het gevolg van al deze politieke strubbelingen een brexit is waarbij de EU en het VK zonder duidelijke afspraken uit elkaar gaan, zijn de rapen helemaal gaar voor de Britse economie. Een forse groeivertraging met een nog zwakker pond tot gevolg. Een EUR/GBP wisselkoers van 1 is dan niet uitgesloten. Laten we hopen dat de Britten zich tijdig realiseren dat je niet altijd alles kunt hebben.

De auteur is econoom bij RaboResearch.