Waar onderhandelden werkgevers en werknemers over?

Nederland heeft een goede traditie waarbij werkgevers en vakbonden in de Sociaal-Economische Raad (SER) met elkaar overleggen over vraagstukken omtrent de arbeidsmarkt. De regering is via zogeheten kroonleden bij het overleg vertegenwoordigd. Het doel is te komen tot gezamenlijke sociale akkoorden. De gesprekken gingen dit keer over de vraag of er meer vaste contracten moeten komen en minder flexibele. De bonden willen meer vaste contracten omdat die werknemers meer zekerheid bieden.

Verder ligt het vraagstuk van loondoorbetaling bij ziekte op tafel. Werkgevers moeten nu twee jaar lang het loon van hun zieke werknemers doorbetalen. Voor veel kleinere bedrijven is dat een te zware last. Ook versoepeling van het ontslagrecht is zo’n hobbel. De partijen gaan wel door met gesprekken over het pensioenstelsel.

Hoe waren de reacties op het beëindigen van het overleg?

Iedereen reageerde teleurgesteld. De werkgeversorganisaties VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland stelden dat concrete afspraken op dit moment „een brug te ver” zijn. De bonden vinden dat werknemers onvoldoende mee mogen profiteren van de economische groei. De RMU spreekt van een gemiste kans en roept de formerende partijen ertoe op om sociale partners alsnog tot een akkoord te bewegen. VVD-onderhandelaar en premier Rutte noemde het stopzetten van het overleg „zeer teleurstellend.”

Hoe erg is het stuklopen van de besprekingen?

Het is een gemiste kans. Als werkgevers en werknemers een akkoord hadden kunnen bereiken, konden de onderhandelaars voor een nieuwe regering daar niet omheen. Nu moet de regering met voorstellen komen en daar draagvlak voor zien te krijgen, maar als de meningen zo ver uit elkaar liggen, zal of de ene of de andere partij ontevreden blijven.

Zal er nu grote sociale onrust ontstaan?

Nog niet. Er liggen immers nog geen concrete voorstellen op tafel waar betrokkenen zich voor of tegen uit moeten spreken. De kans bestaat ook nog dat het nieuwe kabinet met werkgevers en werknemers alsnog een akkoord gaat sluiten. Een compromis moet tot de mogelijkheden behoren. Werknemers willen graag meer vaste contracten en werkgevers minder lange doorbetaling bij ziekte. Daarover moet een compromis te maken zijn. Dinsdag deed het kabinet al een eerste poging om er uit te komen. De voorzitters van VNO-NCW en van de FNV mochten aanschuiven aan de onderhandelingstafel voor een nieuw kabinet. Overigens niet tegelijk.

Gaan de formatieonderhandelingen nu langer duren?

Dat ligt voor wel voor de hand. Het kabinet moet nu zelf komen met voorstellen over hervormingen van de arbeidsmarkt. Als werkgevers en werknemers wel een akkoord konden presenteren, was dat voor het kabinet veel gemakkelijker geweest.