De nieuwe conceptresolutie vervangt het Amerikaans-Britse voorstel van vorige week. De Amerikaanse VN-ambassadeur John Negroponte zei toen dat die resolutie „geen herschrijving” nodig had. Maar toch stuitte het concept op weerstand van de Fransen, de Russen en de Duitsers.

Volgens een Franse diplomaat bij de VN had Parijs drie vragen bij de vorige versie. „Wij wilden volledige soevereiniteit voor de interim-regering. Daarnaast hadden we vragen bij de relatie tussen de multinationale troepenmacht en de interim-regering, omdat niet duidelijk was wie de baas in Irak zou zijn. Verder wilden we weten hoelang de buitenlandse troepen in Irak zouden blijven.”

De nieuwe tekst lijkt de Fransen maar op één punt tegemoet te komen. Het mandaat van de multinationale troepenmacht is gebonden aan dat van de Iraakse interim-regering, op wier verzoek de buitenlandse soldaten in Irak zijn. Volgens het tijdschema in de resolutie treedt de eerste zelfstandige regering pas in januari 2006 aan. Rond dat tijdstip is dus het vertrek van de buitenlandse troepen te verwachten.

De resolutie zegt nergens dat de interim-regering de macht heeft de buitenlandse legermacht eerder te laten vertrekken. Eerder is echter wel beloofd dat de troepen op zo’n verzoek hun plunje zullen pakken.

De eerste vraag van de Fransen is hiermee dus beantwoord. Maar de beide andere niet, zo gaf de Franse diplomaat woensdag toe. „Maar we zijn nog bezig op de tekst te studeren.”

Of de Amerikanen de Fransen duidelijk kunnen maken dat Irak werkelijk soevereiniteit krijgt, lijkt onwaarschijnlijk. Volgens het nieuwe resolutievoorstel krijgt de nieuwe interim-regering geen zeggenschap over militair optreden door de buitenlandse troepen. De multinationale troepenmacht krijgt namelijk het recht „alle noodzakelijke maatregelen” te nemen om aan „de veiligheid en de stabiliteit in Irak” bij te dragen, onder meer door het „voorkomen en afschrikken van terrorisme.” Als deze resolutie wordt aangenomen, is de interim-regering op een belangrijk onderdeel dus niet soeverein, terwijl de Amerikaanse regering dat wel beloofd had.

Wel heeft het Amerikaans-Britse voorstel voor kritische landen iets anders in de aanbieding. De Verenigde Naties krijgen een „leidende rol” bij de opbouw van de Iraakse samenleving. Dat is sterker dan in de vorige versie. Tegelijk hoeft de speciale VN-vertegenwoordiger deze taak alleen uit te voeren „voorzover omstandigheden dat toelaten”, daarmee doelend op de dodelijke aanslagen op de VN vorig jaar en het terugtrekken van het VN-personeel.

„Er zijn dus zeker verbeteringen”, zei een woordvoerder van het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken woensdag. President Chirac zelf zei volgens The Financial Times van donderdag dat de resolutie „een goede basis voor gesprek” is, maar „verbeteringen nodig heeft ter bevestiging van de volledige soevereiniteit van de Iraakse regering, voornamelijk in het militaire domein.” Met andere woorden: de Franse regering is nog helemaal niet tevreden.

Ook Duitse diplomaten spraken woensdag over verbeteringen. „De ontwikkeling behoort ons optimistisch te maken”, zei een hoge Duitse functionaris woensdag voor de Duitse radio.

Algerije, dat ook lid is van de Veiligheidsraad, eiste echter meer duidelijkheid over de zeggenschap van de Iraakse regering over de multinationale troepenmacht. „Er moet een tekst komen die zegt dat de visie van de Iraakse regering heerst over de buitenlandse legermacht in gevallen van belangrijke militaire operaties”, aldus de Algerijnse VN-ambassadeur Abdallah Baali. Ook de Chinese VN-vertegenwoordiger eiste een sterkere positie voor de interim-regering.

Ondanks alle kritiek bleven de Amerikanen woensdag echter optimistisch. De onderminister van Buitenlandse Zaken, Richard Armitage, zei een „makkelijke vaart in de Veiligheidsraad” te verwachten. „We denken dat we in staat zijn geweest tegemoet te komen aan de verlangens van de meeste van de vijftien leden tellende Veiligheidsraad”, zei de Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken, Richard Armitage, woensdag tijdens een bezoek aan Brussel. Volgens hem heeft zijn minister Powell „intensieve gesprekken” gevoerd met zijn Franse collega Michel Barnier en de Duitser Joschka Fischer om hun wensen te verwerken.

In de praktijk blijken onderhandelingen tussen lidstaten veel problemen te kunnen oplossen. Anderzijds gaat de kalender door en moet er voor de machtsoverdracht op 30 juni een internationaal rechtelijk kader bestaan voor de Iraakse interim-regering. Voor beide partijen plaatst dat druk op de ketel.

De stemming over het nieuwe voorstel wordt niet meer voor de weekwisseling verwacht. De woordvoerder van het Franse ministerie zegt dat zijn regering eerst het rapport van VN-gezant Lakdhar Brahimi en het gesprek met de beoogde Iraakse minister van Buitenlandse Zaken, Hoshiyar Zebari, wil afwachten. Het gesprek met Zebari is donderdag, maar het rapport van Brahimi komt waarschijnlijk niet voor begin volgende week.

Komende zondag zijn voor de herdenking van D-day in Normandië veel internationale leiders bij elkaar. Sommige waarnemers verwachten dat er ook op de Franse stranden nog gesprekken op het hoogste politieke niveau over de nieuwe Irak-resolutie zullen worden gevoerd.