Vlag op de maan toch „namens de hele mensheid”
Het is een vraag die sinds de maanlandingen vooral Amerikanen bezighoudt: hoe is het met de zes vlaggen die de Apollo-astronauten in het maanstof hebben geplaatst?
Foto’s die NASA’s Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) in 2012 maakte van de regio rond de zes maanlanders, gaven daar deels antwoord op. Uit de schaduwpatronen konden medewerkers van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie opmaken dat vijf van de zes vlaggen nog rechtop stonden.
Dat ze bij het onderstel van de Apollo 11-lander geen schaduw van een vlag konden ontdekken, strookt met het verhaal van Buzz Aldrin, de astronaut die in juli 1969 als tweede voet op de maan zette. Hij verklaarde na terugkeer dat de vlag die hij samen met Neil Armstrong had geplant, omver was geblazen toen ze opstegen van het maanoppervlak.
Om die reden werden de Amerikaanse stars-and-stripes op latere missies verder van de lander gezet. Die vijf vlaggen zijn dus ook inderdaad rechtop blijven staan. Overigens niet altijd even fier, want de Apollo 12-bemanning kreeg het in november 1969 niet voor elkaar om het horizontale stokje dat de vlag mooi uit moest laten staan, vast te klikken. Op foto’s houden de maanwandelaars hem dus maar met de hand omhoog.
De foto’s van de Amerikaanse vlaggen op de maan hebben sceptici overigens altijd gezien als bewijs dat de maanlandingen niet echt hebben plaatsgehad, maar in scène zijn gezet. De schaduwen op de foto’s kloppen niet, zo stellen ze. En op een van de opnames zou de Amerikaanse vlag wapperen, terwijl er op de maan geen wind is.
Naast het nationalistische gebaar van het plaatsen van hun vlag lieten de Amerikanen tijdens die eerste maanlanding ook een meer universele boodschap achter. Een plaquette met daarop de tekst „Hier zetten mensen van de planeet aarde voor het eerst voet op de maan; juli 1969, A.D.; wij kwamen in vrede namens de gehele mensheid.”
Helaas lieten de Amerikanen bij terugkeer naar de aarde niet alleen een vlag achter en een deel van hun lander. De foto’s waarop Apollo-astronauten hun maanavontuur vastlegden, getuigen ervan dat ze bij vertrek de boel de boel lieten: apparatuur van experimenten lieten ze staan en verpakkingsmateriaal lieten ze rondslingeren. In welke staat die voorwerpen nu verkeren, is een vraag die alleen met een volgend bezoek aan deze locaties valt te beantwoorden.
De LRO-foto’s uit 2012 ontkrachtten in ieder geval vermoedens dat de vlaggen uit elkaar waren gevallen. Wel is het de vraag of volgende bezoekers nog kunnen zien dat Amerikanen de vlag hebben geplaatst. Op aarde verbleekt een vlag die bijna vijftig jaar buiten hangt al behoorlijk, op de maan vervagen kleuren nog veel sneller door de sterkere uv-straling. Hij kan inmiddels dus helemaal wit zijn.
Daarmee zou de vlag wel meer stroken met de boodschap op de Apollo 11-plaquette dat de Amerikanen kwamen „namens de gehele mensheid.”