Justitie hoopt door het hoger beroep meer duidelijkheid te krijgen in wat nu wel mag en niet mag achter het stuur. Dit terwijl het OM juist zelf gelijk had gekregen in de zaak.

In december vorig jaar werd een chauffeur in Sneek op de bon geslingerd. Een agent had gezien dat hij zijn mobiel in de houder bediende. De man bracht de zaak voor de rechter, omdat hij zijn smartphone niet vasthield, maar aanraakte. Dat is hetzelfde, vond het openbaar ministerie, en de rechter oordeelde ook zo.

Dat het OM in hoger beroep ging in de zaak waarin het gelijk kreeg, komt vanwege de onduidelijkheid die de uitspraak schept. Mag je nu wel of niet achter het stuur handsfree bellen? Navigeren met een app op de telefoon? En met een TomTom of Garmin?

Espressoapparaat

Een cd verwisselen of een boterham eten leidt toch ook af? In Frankrijk en Spanje is dat laatste dan ook verboden, hoewel vanmorgen bekend werd dat Volkswagen zelfs espressoapparaten in zijn auto’s gaat aanbieden. Zelfs praten met je passagiers vermindert de concentratie. Nu wordt dit alles niet bestraft zolang de bestuurder maar niet slingert.

Uit een eerdere uitspraak bleek dat bestuurders hun telefoon niet onder een hoofddoek en tussen hoofd en schouder mogen klemmen. Ook in een polshouder mag de gsm niet worden gebruikt.

Het apparaat uit de broekzak pakken of in de schoot leggen is ook uit den boze; zelfs het aan de medepassagier overhandigen is met de nieuwe uitspraak illegaal.

Duidelijk is dat de rechterlijke uitspraak het gebruik van de smartphone in de auto verder inperkt. Alle vormen van bedienen van het apparaat, ook in een handsfreehouder zijn verboden.

Daar wringt de schoen voor justitie. Want een navigatie-app op de smartphone bedienen is onwettig, terwijl het invoeren van een adres op een losse navigatie-apparaat wel is toegestaan, maar net zo goed afleidt. De uitspraak gaat echter alleen over het zelf gebruiken van het mobieltje.

„Het vonnis beperkt zich tot een apparaat voor mobiele communicatie. Het gaat niet over andere apparaten. Deze rechter zegt kortweg: Chauffeur, blijf met je tengels van je smartphone”, zei Ernst Koeman van het parket Centrale Verwerking van het openbaar ministerie, in de Volkskrant. Maar dat was gisteren. Inmiddels ging justitie in hoger beroep. Want, mag opnemen van een inkomend gesprek op de mobiel? En bellen met een oortje, is dat toegestaan?

De nota van toelichting op het Reglement Verkeersregels is duidelijk over de richting waar het gerechtshof in beroep naartoe moet: „Het handmatig telefoneren en gelijktijdig besturen van een motorvoertuig, invalidenvoertuig of bromfiets vormt een gevaar voor de verkeersveiligheid.” Kern is dat de aandacht van het verkeer is afgeleid.

Ingewikkeld wordt het ook met hoogtechnische auto’s zoals de Tesla. Daarin zijn navigatie, telefoon en andere opdrachten voor de inwendige computer geïntegreerd. Bij deze en andere auto’s met een scherm kunnen zelfs video’s worden bekeken.

Tientallen doden

Dat er paal en perk moet worden gesteld aan de toenemende afleiders in het verkeer, lijkt duidelijk. De Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid schat dat jaarlijks enkele tientallen doden en bijna 300 gewonden vallen door het gebruik van de mobiele telefoon. En elke dode of gewonde is er een te veel.

Handsfree bellen

Onduidelijk

Zoals de uitspraak nu is, mag een chauffeur wel worden gebeld en met spraakherkenning zelf bellen. Onduidelijk is of hij de telefoon in de handsfeehouder met een toets mag opnemen als hij wordt gebeld. Zelf bellen met de telefoon in de houder is nu verboden, alsook uiteraard het bellen met de telefoon in de hand.

Bellen met de telefoon in de hand

Mag niet

Bellen met de gsm in de hand geeft twee keer zo veel kans op ongevallen, het kiezen van een nummer zelfs twaalf keer zo veel. Bellende bestuurders reageren trager, beheersen hun auto minder, kijken minder vaak in de spiegel en letten niet goed op hun snelheid.

Koffiedrinken of boterham eten

Mag wel

Eten en drinken achter het stuur is niet verboden, maar wel als het afleidt van het rijden en bijvoorbeeld slingeren als gevolg heeft. In het buitenland, zoals Spanje en Frankrijk (boete: 75 euro), is dit verboden. De kans op ongelukken is al etend en drinkend groter.

WhatsAppberichten versturen

Mag niet

Appen achter het stuur geeft zes keer zo veel kans op een ongeluk. Hierbij is vooral het probleem dat een chauffeur lang niet op de weg kijkt. En elke seconde die hij niet kijkt is de auto bij 50 kilometer per uur 14 meter verder, bij 80 kilometer 22 meter en bij 130 36 meter.

Cd verwisselen

Mag wel

Het verwisselen van een cd, het bedienen van de radio of de temperatuurregeling mag wel. Maar ook dit kan afleiden. Zeker het verwisselen van een cd is een gecompliceerde actie, die nogal wat behendigheid vraagt. Beter is het de medepassagier te vragen of –bij diens afwezigheid– de goede muziek kiezen voor het begin van de rit.

Navigatiesysteem bedienen

Mag wel/niet

Navigeren mag wel op losse navigatie-apparatuur, maar ook dit is een complexe handeling. Zoals de rechterlijke uitspraak er nu ligt, mag het niet op een mobiele telefoon. Het intypen van een adres is zeker zo complex als appen en verhoogt de kans op ongevallen.

Praten met medepassagier

Mag wel

De rechterlijke uitspraak gaat niet over het praten met een medepassagier. Toch vergroot dat de kans op het veroorzaken van een ongeval met de factor 2. Daarom is het belangrijk het gesprek luchtig te houden. Voor ‘zware’ gesprekken kan de chauffeur beter stoppen.