Bloemen communiceren actief met hun omgeving
Bloemen geven hun geuren niet passief, maar actief af aan hun omgeving. Motten die ’s nachts wilde petunia’s bestuiven worden aangetrokken door de geur van de bloemen. De productie en het verspreiden hiervan doen de petunia’s alleen ’s nachts. Zodra de dag aanbreekt, stopt de bloem ermee.
Dat ontdekte een internationaal onderzoeksteam, waarin onder anderen Rob Schuurink, plantfysioloog van de Universiteit van Amsterdam, participeerde. Het team publiceerde de resultaten van de studie vrijdag in het toonaangevende tijdschrift Science.
Goedaardig
Niet alleen de bloemen, maar ook de bladeren en wortels scheiden vluchtige stoffen uit. Volgens het team gaat het ook daar zeer waarschijnlijk om een actief transportmechanisme. „Deze resultaten geven aan dat planten de uitstoot van vluchtige stoffen kunnen reguleren. Daarmee communiceren ze met hun omgeving –buurplanten, insecten en vijanden– en met goedaardige microben en ziekteverwekkers”, zegt Schuurink.
Het is belangrijk dat voedingsgewassen deze eigenschappen behouden tijdens veredelingsprocessen. Ook kan de kennis worden gebruikt om de verdediging van gewassen tegen insecten te verbeteren.
Veel gewassen zijn voor hun vorming van vruchten en zaden aangewezen op insecten zoals bijen, hommels, motten en zweefvliegen. Bloemgeur speelt een belangrijke rol in het aantrekken van deze bestuivers. Door bestuiving kan bevruchting plaatsvinden, en kunnen vervolgens zaden en vruchten worden gevormd. Een groot deel van de productie van groente en fruit is hiervan afhankelijk.
Vanille
De geur die de planten uitscheiden bestaat onder andere uit vluchtige benzoaten. In pure vorm ruiken die naar vanille, rozenblaadjes, kruidnagel, hyacint of boenwas. Daarmee trekken ze actief bestuivers aan zoals bijen en motten.
Lang werd gedacht dat de uitstoot van deze geurstoffen een passief proces is. Uit computerberekeningen blijkt echter dat het niet aannemelijk is dat het om een passief proces gaat.