Opwekking is een conferentie die sinds 1971 georganiseerd wordt en sinds 1996 in Biddinghuizen wordt gehouden. De organisatie en de doelgroep bestaan uit christenen uit evangelische gemeenten.

In de loop der jaren ging Opwekking steeds meer aantrekkingskracht uitoefenen op christenen uit de breedte van de gereformeerde gezindte. Tegenwoordig kun je nauwelijks meer van een evangelisch festival spreken, omdat duizenden bezoekers afkomstig zijn uit gevestigde kerken, waaronder Gereformeerde Bondsgemeenten. De organisatie is echter nog steeds in ‘evangelische’ handen en de meeste sprekers komen ook uit deze hoek.

Het enthousiasme voor Opwekking kan ik niet delen, al zijn er op de conferentie goede, nuttige en leerzame zaken te horen en te zien. Bekende organisaties zoals Open Doors en Compassion presenteren zich. Betrokken sprekers laten een boodschap met inhoud horen. Je hoeft het niet met alles eens te zijn om toch van iemand te kunnen leren. Ook is het aanbod zo breed en veelkleurig dat het heel lastig is om een eenduidig oordeel te geven. Maar omdat ik al jaren meeluister, meen ik wel wat algemenere zaken aan de orde te kunnen stellen.

Wet en Evangelie

Ik heb de indruk dat een helder en eenduidig sprekersbeleid bij Opwekking ontbreekt. Dit vraagt van de bezoekers onderscheidingsvermogen. Het gevaar bestaat dat mensen uitspraken of dingen die gebeuren voor zoete koek slikken.

In de toespraken is vaak sprake van een verondersteld geloof. De mensen worden aangesproken als wedergeboren christenen. Op Opwekking lopen echter vogels van allerlei pluimage rond. Naast trouwe kerkgangers zijn er ook mensen die niet of nauwelijks een kerk bezoeken, maar puur voor de beleving komen.

Er is sprake van een weinig onderscheidende verkondiging. De oproep tot bekering en geloof ontbreekt vaak. Want waarom zou je mensen daartoe oproepen als je ervan uitgaat dat ze dat al zijn?

Ik mis in veel wat gezegd wordt het Bijbelse evenwicht tussen zonde en genade, Wet en Evangelie. Als het gaat om de verkondiging van de ene Naam, de twee wegen en de drie stukken (ellende, verlossing, dankbaarheid), moet je zeggen dat de ene Naam wel genoemd wordt, maar dat de twee wegen onvoldoende uit de verf komen en het eerste stuk (ellende) veelal ontbreekt. Echte opwekking kenmerkt zich door diepe verbrokenheid en berouw over de zonde.

Bijbels geloofsleven

De diepe tonen daarvan en de klacht over je blijvende zondigheid ontbreken veelal. Wat op Opwekking te berde gebracht wordt, heeft vaak een luchtig, frivool en vrolijk karakter. Hoewel de blijdschap een belangrijk element is in het geloofsleven, staat dit naast de pijn en de gebrokenheid over wie je bent in jezelf. Dit is een wezenlijk element van een Bijbels geloofsleven. Het eerste wat Jezus zegt van een burger van Gods Koninkrijk is dat deze „arm van geest” is en „treurt” (Matth. 5:3 en 4).

Er is sprake van een positieve visie op de mens. Natuurlijk zijn we zondaar, maar we kunnen ervoor kiezen God te dienen en Jezus te volgen. De Bijbelse en reformatorische notie dat we „onbekwaam” zijn tot enig zaligmakend goed, zul je niet horen. De Schrift en de reformatorische traditie leren echter overduidelijk dat niemand tot Jezus kan komen, tenzij dat de Vader hem trekt (Joh. 6:44). En dat er een vernieuwende werking van de Heilige Geest nodig is voordat een mens kan geloven of voor Jezus kan kiezen. „Tenzij dat iemand opnieuw geboren wordt, hij kan het Koninkrijk van God niet zien (Joh. 3:3).” Deze leer verheerlijkt God maar vernedert de mens.

Misleid

Veel bijeenkomsten dragen een oppervlakkig of populair karakter. Dat is soms een kwestie van smaak, maar ik ben blij dat wij niet de gewoonte hebben om af te tellen voordat de dienst begint. Een vleugje humor kan een verademing zijn, maar soms heb je meer het gevoel bij een cabaretier te zitten dan in een dienst waarin het Woord van God centraal staat.

Veel erger is dat in sommige optredens het besef van de heiligheid van God lijkt te ontbreken. Waar is het besef dat zelfs kinderen van God de heiligheid van God nauwelijks verdragen kunnen (Jes. 6:5)? Bovendien kenmerken veel optredens zich door een eigentijdse stijl, met name wat muziek en vormgeving betreft, die ik soms niet anders dan ”wereldgelijkvormig” kan noemen.

Soms worden de bezoekers ronduit misleid. Ik denk dan vooral aan een genezingsdienst, waarbij de voorganger beweerde boodschappen van God te ontvangen over mensen met een bepaalde kwaal. Iemand met een verbrijzelde voet werd naar voren geroepen om genezing te ontvangen. Toen de voorganger na een stukje lopen vroeg hoe het nu was, bleek er niets veranderd te zijn. Zou God boodschappen geven die vervolgens niet uitkomen? En wat doet het met je, als je genezing in het vooruitzicht gesteld krijgt, maar als het niet lukt te horen krijgt dat je er wel open voor moet staan? Zo gingen Jezus en de apostelen niet om met zieken.

Goud

Onze gereformeerde traditie heeft goud genoeg waarbij het klatergoud uit Biddinghuizen verbleekt. Of zou het enthousiasme voor ‘Biddinghuizen’ een illustratie zijn van onze onkunde of (nog erger) een camouflage van onze leegte?

Laten we ons inzetten voor de gemeente waarin God ons geplaatst heeft en bidden dat de Geest van God onze gemeente doorwaait. Er is nog genoeg voor Hem te doen. Laten we bidden om een opwekking in de geest van Handelingen 2, zodat velen, aangeraakt door de Geest, hun zonden belijden en hun heil in Christus alleen zoeken. Naar zo’n opwekking zie ik uit!

De auteur is predikant van de hervormde gemeente Arnemuiden.