Het aantal TBS’ers is sinds 1995 bijna verdubbeld van 855 naar 1623 in januari 2004. In totaal maken ze per jaar ongeveer 50.000 maal gebruik van de mogelijkheid om met verlof te gaan. In 20.000 gevallen gaat het om begeleid en in 30.000 gevallen om onbegeleid verlof.

De man die ervan wordt beschuldigd de 13-jarige Wei Wei Hu uit Eibergen te hebben ontvoerd, had onbegeleid verlof en zat in een resocialisatieproces. Hij was niet teruggekeerd van proefverlof.

TBS wordt opgelegd als mensen door een psychische stoornis niet toerekeningsvatbaar worden geacht voor hun daad. TBS-behandeling heeft plaats in verschillende fasen. Als er geen direct gevaar meer is dat de TBS’ers een misdrijf plegen, kunnen zij verlof krijgen. Het verblijf buiten de kliniek wordt ook gebruikt om na te gaan hoe de betrokkene reageert op de behandeling.

In Nederland zijn drie Rijks-TBS-klinieken, vijf justitiële particuliere TBS-klinieken en vier niet-justitiële forensisch psychiatrische klinieken.

Ondertussen blijkt uit onderzoeken dat voorspellingen van de kans dat een TBS-patiënt opnieuw misdrijven gaat plegen voordat hij weer op vrije voeten komt, veel beter kunnen. Het gaat dan met name om daders van geweld of seksueel misbruik. Uit onderzoek blijkt dat de beoordeling van psychiaters lang niet altijd betrouwbaar is.

Een van die onderzoeken werd in augustus gepubliceerd. Het was een proefschrift van de psychologe M. Cima, die promoveerde aan de Universiteit Maastricht. Volgens haar vertrouwen psychiaters op hun ervaring bij het beoordelen van mensen die verdacht worden van misdrijven en een stoornis hebben. Psychiaters blijken echter niet beter dan leken in staat om te bepalen of een patiënt iets voorwendt of niet, luidde een van haar conclusies. Cima pleit voor het gebruik van een test, zoals ook in Amerika gebeurt. Zij vindt het van belang dat er verder onderzoek komt naar objectieve meetinstrumenten.