De Amerikaanse minister Powell van Buitenlandse Zaken staat erop dat de Amerikaanse militairen in Irak ook na de geplande machtsoverdracht op 30 juni onder Amerikaanse controle blijven. De Amerikanen zullen de Iraakse autoriteiten raadplegen, maar de militaire eenheden „zullen doen wat noodzakelijk is” om zichzelf te beschermen, stelde de bewindsman.

De belangrijkste coalitiepartner, de Britse premier Blair, stelt echter dat de nieuwe Iraakse overgangsregering „politiek het laatste woord” krijgt over militaire operaties. Elke inzet van buitenlandse militairen zal in overleg met en met toestemming van het Iraakse bestuur moeten plaatshebben, stelde Blair.

Powell en Blair probeerden met het commentaar hun eerder deze week gepresenteerde ontwerpresolutie over Irak bij de Veiligheidsraad te verduidelijken. In het stuk stellen Groot-Brittannië en de Verenigde Staten dat een nieuw Iraaks bestuur politiek volledig soeverein zal zijn. Tegelijkertijd stelt de tekst echter dat de buitenlandse troepenmacht in Irak de autoriteit heeft om alle noodzakelijke maatregelen te treffen bij de handhaving van de stabiliteit en veiligheid in Irak.

Diplomaten van de vijftien leden van de Veiligheidsraad zouden woensdag in New York bijeenkomen om op informele basis verder te praten over de resolutie. De belangrijkste tegenstanders van de oorlog in Irak, Rusland en Frankrijk, reageerden dinsdag nogal voorzichtig op de ontwerptekst. Beide landen hebben vetorecht binnen de Veiligheidsraad.

Parijs wil voorkomen dat een nieuw Iraaks bestuur te weinig echte bevoegdheden krijgt. Ook Moskou vindt dat er een werkelijk legitiem bestuur moet komen dat steun geniet onder de bevolking. Het nieuwe Iraakse bestuur wordt namelijk nog niet direct gekozen door de Irakezen, maar samengesteld onder leiding van de speciale gezant van de Verenigde Naties voor Irak, de Algerijnse oud-diplomaat Brahimi. De tijdelijke regering moet Irak tot de verkiezingen in januari 2005 besturen.

De voorzitter van de Iraakse bestuursraad, Ghazi Mashal Ajil al-Yawer, zei dinsdag op een persconferentie in Bagdad dat de ontwerpresolutie „beneden de verwachtingen” is van de raad. De VS en Groot-Brittannië hebben te weinig rekening gehouden met de wensen van de bestuursraad, aldus Al-Yawer. De Iraakse minister van Buitenlandse Zaken, Hoshyar Zebari, reist binnenkort naar New York om de bezwaren te bespreken met de leden van de Veiligheidsraad.

De Iraakse minister van Defensie, Ali Alawi, zei op een persconferentie met zijn Britse ambtgenoot Geoff Hoon in Londen dat de troepenmacht al binnen een jaar overbodig kan zijn. Volgens Alawi kan er relatief snel een Iraaks leger worden gevormd dat de taken van de buitenlandse troepenmacht kan overnemen. Raadslid Mahmud Othman zei dat de bestuursraad ook bezwaren heeft tegen de vrijwaring van strafvervolging voor soldaten van de multinationale troepenmacht in Irak. Er staat geen bepaling van deze strekking in de resolutie, maar de Amerikanen willen dit regelen in het akkoord met de interim-regering.

Volgens het persbureau Reuters, dat zich baseert op Amerikaanse bronnen, willen de VN vermoedelijk Hussein Shahristani als nieuwe premier. De sjiiet is een nucleaire wetenschapper die tijdens het bewind van Saddam Hussein jaren in de beruchte Abu Ghraib-gevangenis vastzat. Hij werd gemarteld omdat hij weigerde mee te werken aan het nucleaire wapenprogramma van Irak. In een interview in februari 2003 met de Amerikaanse nieuwszender CNN zei hij dat de Iraakse dictator massavernietigingswapens verstopte in ondergrondse tunnels. In Irak is tot nu toe geen voorraad biologische, nucleaire of chemische wapens gevonden.

Een bron binnen het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat Shahristani een van de drie kandidaten is die voor de post worden overwogen. Andere bronnen meldden Reuters dat Shahristani het premierschap naar alle waarschijnlijkheid krijgt aangeboden.

Een naam die circuleert voor het presidentschap is die van oud-minister van Buitenlandse Zaken Adnan Pachachi. De soenniet zit nu ook in de regeringsraad. Twee andere leden van dat orgaan, de sjiiet en Dawa-leider Ibrahim Jaafari en Koerden-leider Jalal Talabani worden getipt als vice-president.