De ECB houdt zijn beleidsrente al geruime tijd op een historisch laag niveau. Bovendien wordt voor 60 miljard euro per maand aan schuldpapier opgekocht. De ECB stimuleert zo de vraag naar krediet en creëert ook meer ruimte bij banken om leningen te verstrekken. Dat zorgt voor meer investeringen en consumptie.

Het CPB concludeert dat het ECB-beleid heeft gewerkt. De vraag is nu hoe de centrale bank zijn portefeuille met overheidsobligaties gaat afbouwen. De verwachting is dat de rente daardoor zal gaan stijgen. Dat is gunstig voor bijvoorbeeld pensioenfondsen en verzekeraars, maar nadelig voor bedrijven en huishoudens met veel schulden.

Het negatieve effect van de afbouw van het ECB-beleid op de economie is volgens het CPB „voor Nederland wellicht groter dan voor een gemiddeld euroland”. Maar ons land is heel wat minder kwetsbaar dan bijvoorbeeld de Zuid-Europese landen, gezien de robuuste economische groei en gezonde overheidsfinanciën.

Een risico is dat de eurocrisis oplaait, doordat de rentes oplopen die zwakkere eurolanden moeten betalen op staatsleningen. Het CPB wijst onder meer op de nog altijd zwakke positie van de Italiaanse bankensector. Maar de kans op een nieuwe crisis is wel verminderd doordat de instituties binnen de muntunie de laatste jaren zijn versterkt.