Enkele duizenden blinden, slechtzienden en anderen met leesproblemen gebruiken het apparaat inmiddels voor het lezen van kranten, boeken, tijdschriften, computerschermen, restaurantmenu’s en straatnaambordjes.

Het begon allemaal toen een slechtziende tante aan prof. Amnon Shashua vroeg wat hij voor haar kon doen. Shashua, een gerenommeerd ict’er, is verbonden aan het instituut voor computerwetenschappen van de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem. Hij specialiseert zich in computers die kunnen lezen en machines die kunnen leren.

In 1999 richtte Shashua samen met Ziv Aviram het bedrijf Mobileye op (zie ”Israëlische bedrijf Mobileye ontwikkelt technologie voor autonoom rijden”). In 2010 startten de twee het bedrijf OrCam Technologies. OrCam helpt blinden, slechtzienden en anderen die niet goed kunnen lezen, teksten te begrijpen. Inmiddels is de geschatte waarde van het bedrijf 600 miljoen dollar.

Belangrijk verschil

Zowel Mobileye als OrCam gebruikt kunstmatig gezichtsvermogen. Maar er is een belangrijk verschil. Mobileye helpt ongelukken te voorkomen en dus mensenlevens te redden. OrCam helpt mensen hun onafhankelijkheid terug te krijgen.

OrCam hield zich tijdens de eerste vijf jaar na de oprichting in 2010 bezig met de ontwikkeling van nieuwe technologie voor blinden en slechtzienden. In 2015 bracht het bedrijf het eerste apparaat op de markt. De drie hoofdwensen bij de ontwikkeling waren: het omzetten van geschreven tekst in hoorbare tekst en het herkennen van gezichten en producten.

De apparatuur is weinig opvallend en gemakkelijk in gebruik. Dat heeft ongetwijfeld te maken met het feit dat een deel van de werknemers van OrCam zelf slechtziend of blind is. De gebruiker bevestigt een miniatuurcamera met een luidsprekertje aan de rechterzijde van de bril. Deze is met een kabeltje verbonden aan een zakcomputer die de gebruiker in de hand kan houden, in de broekzak steken of aan een riem kan hangen.

De computer heeft drie knoppen: eentje om het apparaat aan of uit te zetten, eentje om het volume te regelen en een knop om een bepaalde activiteit te starten. Met die laatste knop kan onder meer de camera worden geactiveerd en de leessnelheid worden bepaald. De computer is ook voorzien van een uitgang voor een oortelefoon.

Zodra de gebruiker wijst naar de tekst die het apparaat moet lezen, klinkt de woordenstroom uit het luidsprekertje, dat zich voor het oor, tegen het hoofd bevindt. Gaat de vinger iets naar beneden op het blad, dan begint het apparaat daar het geschreven woord om te zetten in gesproken woord. Door de hand plat op de tekst te leggen, stopt de gebruiker de woordenstroom.

Twee versies

Een gebruiker die helemaal blind is en het begin van een krantenartikel niet kan vinden, kan de krant gewoon voor zich houden. Het apparaat begint de tekst systematisch te lezen van links bovenaan naar rechts onderaan.

OrCam heeft twee versies gemaakt. Het eerste heet OrCam MyReader, die alleen teksten kan lezen. OrCam MyEye kan namen van personen en producten opslaan.

MyEye kan maximaal honderd namen opslaan. Als de gebruiker voor een persoon staat en op de activatieknop drukt, vraagt het apparaat om de naam. Na de pieptoon kan de gebruiker deze noemen. De camera maakt geen foto van de betrokken persoon, maar leest de kenmerken van een bepaald gezicht. De volgende keer noemt het apparaat automatisch de naam van de persoon.

Wil de gebruiker de naam onthouden van een bepaald product? Het geheugen kan 150 producten onthouden. Pakt de betreffende persoon een pak melk of een pak yoghurt uit de koelkast, dan zegt de computer wat het is. Verder herkent het apparaat bankbiljetten en creditcards.

De volgende update van MyEye verschijnt over enkele maanden. Het mechanisme kan dan ook het geslacht van een persoon herkennen en aangeven of het een kind, volwassene of oudere betreft. Verder kan het dan kleuren herkennen en barcodes lezen, waardoor het gemakkelijker wordt om boodschappen te doen.

OrCam verzendt updates naar de gebruikers door deze een microkaartje op te sturen dat ze, na verwijdering van de oude, in het controledoosje kunnen duwen. Uiteindelijk wil OrCam de gebruiker de omgeving helemaal laten begrijpen. Straks moet MyEye bijvoorbeeld kunnen zeggen: er staat een tafel op een afstand van 3 meter met daarop een kop hete koffie.

De capaciteit van de batterij varieert van vier tot vijf uur bij continu gebruik tot twaalf uur bij af en toe gebruiken. Het toestel staat niet in verbinding met internet of een datacentrum. Het voordeel daarvan is dat hackers of een slechte internetverbinding de werking niet kunnen verstoren. MyEye slaat de eenmaal voorgelezen tekst ook niet op.

Enkele duizenden mensen gebruiken het apparaat intussen. Er zijn versies beschikbaar in diverse talen: Engels, Frans, Duits, Spaans, Italiaans en Hebreeuws. Andere talen volgen. Een Nederlandstalige versie moet in juli op de markt komen. De potentiële markt is groot. Naar schatting hebben 280 miljoen mensen wereldwijd problemen met hun gezichtsvermogen.

Het apparaat wordt afgeleverd door een trainer van OrCam, die ongeveer twee uur lang instructie geeft over het gebruik. In de VS kost MyEye 3500 dollar (3100 euro) en MyReader 2500 dollar (2200 euro). Welk deel van het bedrag de verzekeraar vergoedt, varieert van land tot land. In Israël bijvoorbeeld betaalt het nationaal verzekeringsinstituut een derde van de prijs. De Israëlische gebruiker moet er zelf nog 2500 euro voor neertellen.

De medewerkers van OrCam vormen een doorsnee van de bevolking. Ze variëren van seculier tot ultraorthodox. Meer dan de helft van de medewerkers houdt zich bezig met onderzoek en ontwikkeling.

Er is een afdeling voor Israëlische klanten en voor consumenten in andere landen. OrCam heeft inmiddels kantoren in New York en Toronto. In Londen bevindt zich het kantoor voor Europa. Maar het hoofdkantoor blijft in Jeruzalem.

Israëlische bedrijf Mobileye ontwikkelt technologie voor veilig rijden

Prof. Amnon Shashua en Ziv Aviram, algemeen directeur van het in 2010 gestarte bedrijf OrCam, hebben in 1999 ook de onderneming Mobileye opgericht. Het in Jeruzalem gevestigde technologiebedrijf helpt verkeersongelukken te voorkomen. Hun product, Mobileye, is inmiddels in 15 miljoen voertuigen geïnstalleerd. Het uiteindelijk doel is de ontwikkeling van een auto die geheel automatisch en zonder ongelukken rijdt.

Mobileye maakt gebruik van een camera die andere voertuigen, voetgangers, voorwerpen en tekens op de weg en verkeersborden herkent. De ontwerpers van de camera hebben zich laten inspireren door het menselijk gezichtsvermogen.

Intel

Intel maakte in maart bekend dat het Mobileye voor 15,3 miljard dollar overneemt. De chipmaker wil de technologie van Mobileye gebruiken om auto’s automatisch te laten rijden. Vorig jaar kondigden Mobileye, Intel en BMW al aan dat ze in 2021 een volledig autonoom rijdende auto op de markt zullen brengen.

Shashua zei in een interview met de Israëlische krant Ha’aretz dat zijn visie is de wereld te veranderen. Intel beschikt volgens hem over infrastructuur en financiële middelen die Mobileye niet heeft.

Mobileye heeft nieuwbouwplannen. Vorige week schreef de Israëlische krant Globes dat het bedrijf een nieuwe complex met een oppervlakte van 45.000 vierkante meter gaat bouwen in de Jeruzalemse wijk Har Hotzvim, een technologiepark. In het park komen een kantortoren met 30 verdiepingen, een gebouw met acht verdiepingen en een parkeergarage met vier verdiepingen. Het aantal werknemers moet gaan groeien van de huidige 660 naar 4000.

Supermacht

Premier Netanyahu zei in maart op een persconferentie waar ook de directeur van Intel, Brian Krzanich, aanwezig was, dat Israël snel een supermacht wordt op het gebied van technologie. Dat is volgens hem te danken aan een combinatie van vrije economie en geavanceerde technologie. Ook werken volgens hem het gunstige belastingklimaat en soepele administratieve procedures mee aan de groei van Israël als technologische macht.