Twee bussen met koptische christenen werden vrijdag onder vuur genomen bij de Egyptische stad al-Minya. Ze waren op weg naar het Sint Samuelklooster. Volgens getuigen namen zo’n tien gemaskerde aanvallers de christenen onder vuur. Zeker 26 mensen werden vermoord, er vielen tientallen gewonden.

Lees ook

Zeker 26 doden bij aanslag op christenen Egypte

Dr. Willem-Jan de Wit hoorde het nieuws vrijdag vlak voordat hij in een Presbyteriaanse kerk in Caïro de bevestigingsdienst van een predikant zou bijwonen. De Wit werkt sinds 2008 namens de zendingsorganisatie GZB als docent Bijbelwetenschappen en systematische theologie aan het Evangelical Theological Seminary in Cairo.

Wat is uw eerste reactie op de terreuraanslag?

De Wit, luttele uren na de aanslag vanuit Caïro: „Ik ben enorm geschokt én kwaad. Gebeurt het nu weer? Het is de derde bloedige aanslag op christenen in een halfjaar tijd. In december vorig jaar waren kerken in Caïro het doelwit. In april dit jaar vielen op Palmzondag, het begin van de Stille Week, tientallen doden bij aanslagen op kerken in Tanta en Alexandrië, in het noorden van Egypte. En vrijdag sloegen terroristen toe bij de stad al-Minya. Die ligt in het zuiden van het land, in de gelijknamige regio al-Minya.

Uit de nieuwsberichten begreep ik dat er ook kinderen bij de terreuraanslag zijn omgekomen. Net als in de Engelse stad Manchester deze week. Het is walgelijk. Het is voor het eerst in Egypte dat een aanslag op christenen is uitgevoerd door mannen die het vuur openen op een bus.”

Kent u de regio al-Minya, waar de terreuraanslag zich voordeed?

„Ja, ik kom er geregeld. In die regio wonen verhoudingsgewijs de meeste christenen. Er staan ook diverse kloosters. Het bezoeken van een klooster geldt als een mooi en verantwoord uitje dat je op een vrije vrijdag ook met kinderen en jongeren doet. In de regio al-Minya zijn in 2013 veel kerken in brand gestoken.”

Komt de aanslag uit de hoek van terreurorganisatie Islamitische Staat?

„Dat weet ik niet, de tijd zal het leren. Dat de terreur uit de hoek van moslimextremisme komt, lijkt me aannemelijk. Ik zie vooralsnog geen andere mogelijkheid. Onder meer de aanslagen op kerken in april in Tanta en Alexandrië zijn opgeëist door IS. Overigens waren er de afgelopen dagen waarschuwingen dat er mogelijk een aanslag ophanden was. Onder meer de Amerikaanse ambassade kwam met een waarschuwing.”

Denkt u dat de Moslim Broederschap in Egypte, door velen gezien als een bolwerk van islamitische extremisten, deze aanslag op christenen toejuicht?

„Ik heb gehoord dat rond eerdere aanslagen op kerken in Egypte, zoals tijdens Palmzondag, sommige moslims op Facebook zich blij toonden over deze aanslagen. Omdat veel christenen zich achter het regime van president al-Sisi hebben geschaard, kan dit politieke tegenstanders van het regime in de kaart spelen. Moslims die zich verwant voelen met IS kunnen zich daarom door middel van terreur tegen christenen keren.”

Bent u zelf bang voor een terreuraanslag ?

„Persoonlijk ben ik niet heel bang. Natuurlijk ben ik voorzichtig. Als je naar een drukke plaats gaat, denk je: Is dat verstandig? Toch ga ik geen kerken mijden. Dan zou ik het probleem te groot maken. Als je niet naar de kerk gaat, bereikt IS immers zijn doel. Ook Egyptische christenen laten de kerk nu niet links liggen. Na de aanslag op Palmzondag zaten de kerken juist voller dan ooit.”

Denkt u dat christenen Egypte de rug toekeren door al die aanslagen?

„Als christenen vertrekken uit Egypte doen ze dat vooral om economische redenen. Dat ze in een ander land als christenen veiliger en vrijer kunnen leven, was voor hen een mooie bijzaak. Of christenen na vrijdag nog steeds zo redeneren, dat weet ik niet. Misschien verhuizen ze voortaan vooral om als christenen een veiliger bestaan te hebben.

Feit is dat het in Europa ook niet overal veilig is. Dat bleek deze week immers ook toen tientallen mensen in de Engelse stad Manchester slachtoffer werden van een terreurdaad. Ik denk niet dat er een land is waar je een oplossing vindt voor al je problemen. In ieder geval heb ik de afgelopen maanden nog geen verhalen gehoord van Egyptische christenen die vanwege de terreur uitwijken naar het buitenland. Dat neemt natuurlijk niet weg dat de regelmaat van de terreuraanslagen, de specifieke gerichtheid op christenen en de gruwelijkheid van de terreur zeer zorgelijk zijn.”

U bezocht vrijdag een bevestigingsdienst van een predikant in Caïro. Het nieuws over de terreuraanslag overschaduwde die plechtigheid?

„Voor mij werd de vrijdag een dag met een donkere rand. Dat christenen in Egypte lijden aan vervolging werd het afgelopen halfjaar en vrijdag ook weer duidelijk. Toch kent het verhaal ook een andere kant. De kerk in Egypte is levendig. Er worden nieuwe kerken gebouwd en nieuwe predikanten opgeleid. Kerkleden denken na over de vraag hoe ze als christen in de samenleving dienen te staan. Veel jongeren zijn betrokken bij het kerkelijke leven, we kennen heel grote zondagscholen. Het is niet allemaal kommer en kwel.”

Egypte is overwegend islamitisch. Ongeveer 10 procent van de bevolking is koptisch christen.

Beschermt de Egyptische overheid de christenen voldoende?

„Christenen zijn op zich dankbaar voor de relatief welwillende houding van het huidige regime jegens christenen. Toch heerst er onder christenen ook boosheid en zorg. Er vallen wél telkens weer doden. Veel koptische christenen vinden dat de autoriteiten hen beter moeten beschermen. Al weet ik werkelijk niet of de overheid redelijkerwijs iets had kunnen doen om een aanslag zoals die van vrijdag te voorkomen.”