Aan de klanten in mijn praktijk merk ik dat ze wel willen aflossen, maar niet willen dat hun maandlasten stijgen. Zodra blijkt dat hun hypotheek aangepast kan worden tot een vorm waarbinnen zij met gelijkblijvende lasten wel aflossen, kiezen zij daar vrijwel allemaal voor.

Eerst noem ik nog wat uitvluchten. Zodra de noodzaak om af te lossen ter sprake komt, zeggen mensen dat ze dit wel gaan doen vanuit een erfenis, of zodra ze meer verdienen of als ze er zelf aan toe zijn. Maar als je bijvoorbeeld doorvraagt naar die erfenis blijkt vaak dat het helemaal niet zeker is of er ooit een bedrag beschikbaar komt. Ook als mensen meer gaan verdienen, gaan ze zelden meer aflossen. De praktijk is zelfs dat ze razendsnel gewend zijn aan de nieuwe inkomsten, waarna het weer net zo moeilijk is om te gaan aflossen. Ik krijg mensen aan tafel die fors meer verdienen dan tien jaar geleden en nog steeds zeggen bijna geen ruimte te hebben om te sparen of af te lossen. En als mensen me verzekeren wel af te lossen en ik vraag hoeveel ze de afgelopen tien jaar extra hebben terugbetaald, blijkt dat dit maar heel zelden daadwerkelijk gebeurd is.

Wat is dan wel effectief? De laatste tijd zie je dat mensen een renteverlaging aangrijpen om meer te gaan aflossen. Dat werkt als volgt. Stel, iemand betaalt nu 5 procent rente, de rentevaste periode loopt binnenkort af en de nieuwe rente is 2 procent. Deze persoon stapt van een aflossingvrije hypotheek over op een hypotheek met aflossing en gebruikt het voordeel van de renteverlaging om af te lossen.

Maar wat doe je als de rentevaste periode pas over vijf jaar afloopt? Bij steeds meer banken kun je dan gelukkig middelen. Je neemt –kort gezegd– het gewogen gemiddelde van de rente tussen de nog resterende rentevaste periode en een nieuwe periode met de huidige zeer lage rente. Hierdoor gaan de lasten vaak fors naar beneden en de ruimte die ontstaat kun je weer gebruiken om af te lossen.

Los je al wel af, en doe je een extra aflossing, dan gaan je maandlasten naar beneden. Je kunt er ook voor kiezen om de maandlasten gelijk te houden en de looptijd van de hypotheek korter te maken. Dit is vaak veel rendabeler, maar banken lopen er niet mee te koop.

Stel: je hebt een bestaande hypotheek van 200.000 euro tegen 3 procent rente en je wilt 10.000 euro extra aflossen. De looptijd van de hypotheek is nog 25 jaar en je lost al wel af. Als je alleen extra aflost en niets doorgeeft aan de bank, dan gaan automatisch je maandlasten omlaag. Je besparing over de gehele looptijd is 4191 euro. Kies je echter voor een kortere looptijd in plaats van maandlastverlaging, dan is je besparing 10.027 euro. Dat is een factor 2,4 méér dus!

Naast rekentrucjes zijn er ook mentale trucjes om je te stimuleren om te gaan aflossen. Staat bijvoorbeeld je huis onder water –je hypotheek is dan hoger dan de waarde van je huis– dan maakt aflossen het mogelijk om eerder te verhuizen of te verhuizen naar een grotere woning. Ook werken veel mensen twee tot drie dagen van de week louter voor hun hypotheek. Dit besef kan ook een stimulans zijn. Wie wordt er nu niet blij van het vooruitzicht van een hypotheekvrij leven én zomaar een paar dagen per week minder te hoeven werken?

De auteur is master of financial planning. Reageren? financieel@refdag.nl