Groene paragraaf in regeerakkoord toch niet klaar
Consternatie in de wandelgangen van de Tweede Kamer. Diverse media schreven dat de klimaatparagraaf voor het regeerakkoord klaar is. En dat in een week dat de onderhandelaars voor een nieuw kabinet niet eens met elkaar om de tafel zitten. Hoe kan zoiets? Vijf vragen, vijf antwoorden.
Welk nieuws ‘lekte’ er woensdag uit?
Dat de milieucommissies van VVD, CDA, D66 en GroenLinks overeenstemming hebben bereikt over een serie duurzaamheidsvoorstellen voor het regeerakkoord 2017-2021. De partijen stellen onder meer voor om een variabele wegenbelasting op basis van kilometers en uitstoot in te voeren, alle kolencentrales te sluiten, de gaswinning in Groningen te minimaliseren, de landbouw grondig te hervormen en na 2025 geen auto’s meer te verkopen met verbrandingsmotoren op fossiele brandstoffen.
Via een ander belastingsysteem moet het hergebruik van grondstoffen aantrekkelijker worden. Het gebruik van grondstoffen moet zwaarder worden belast en de belasting op arbeid moet omlaag. Tevens moet er een klimaatwet komen met harde criteria over vermindering van de uitstoot van broeikasgassen: 40 procent in 2030 en 95 procent in 2050. De onderhandelaars kunnen de maatregelen zo opnemen in het regeerakkoord.
Gaan de onderhandelaars de voorstellen ook overnemen?
Nee. De voorstellen zijn namelijk niet afkomstig van milieucommissies die de partijen hebben ingesteld ten behoeve van de onderhandelingen, maar van een informeel netwerk van individuele partijleden die met elkaar zoeken naar concrete voorstellen om het milieu te verbeteren. Officieel heet het netwerk Duurzaamheidsoverleg politieke partijen (Dopp). Daarin zitten, naast vertegenwoordigers van de vier onderhandelende partijen, ook leden van PvdA, ChristenUnie en SGP.
De twee eerstgenoemde partijen, PvdA en ChristenUnie, zijn ook akkoord met de voorstellen die zijn ingediend. De SGP, die ook een deelnemer in het Dopp heeft, haakte om verschillende redenen af. De ChristenUnie maakt een voorbehoud bij de landbouwparagraaf. De voorstellen van het Dopp zijn gemiddeld genomen vrij radicaal. Ook rond formaties in het verleden presenteerde het netwerk concrete voorstellen.
Hoe serieus wordt de plannen van het duurzaamheidsoverleg genomen?
Dat verschilt per politieke partij. D66 en GroenLinks zijn het meestal wel aardig eens met de voorstellen. De voorstellen van het Dopp gaan veel verder dan CDA en VVD in hun verkiezingsprogramma hebben opgenomen. Het CDA staat er wat ambivalent tegenover: een deel steunt het CDA en een deel niet omdat het te radicaal is en economisch onhaalbaar. De groene liberaal die in het platform participeert, wordt door zijn eigen partij ten diepste niet serieus genomen.
Wat voor zin heeft het bestaan van een dergelijk overleg dan nog?
De deelnemers hopen dat door hun activiteiten en voorstellen het draagvlak voor het nemen van ingrijpende maatregelen om het milieu te verbeteren, toeneemt. In zekere zin is het overleg te vergelijken met het Des Indesoverleg in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw. Toen spraken partijleden van PvdA, VVD en D66 op persoonlijke titel met elkaar over de mogelijkheden om een regering te vormen zonder het CDA, wat destijds bijna ondenkbaar was. Het CDA en zijn voorgangers droegen toen al ruim zeventig jaar non-stop regeringsverantwoordelijkheid. Uiteindelijk is het gelukt. De deelnemers van het Dopp worden door de partijleiding van met name VVD en CDA gezien als buitenbeentjes, maar ze zien zich zelf als voortrekkers. Ze hopen dat er ooit een doorbraak komt.
Wat gaat informateur Schippers met het plan doen?
Ze zal het leggen op de stapel van zo’n 250 brieven en verzoeken met ideeën voor het regeerakkoord die ze de afgelopen weken al ontving. De onderhandelingen zullen volgende week maandag gewoon doorgaan.
