Hartslag en ademhaling meten bij een patiënt of een sporter is inmiddels meer regel dan uitzondering. Aan de manier waarop dat gebeurt, kan nog wel het een en ander verbeterd worden. Zeker als het gaat om gebruiksgemak.

Geleidende inkt

Onderzoekers van het Holst Centre in Eindhoven –een onderdeel van TNO– werken er al jaren aan om alle benodigde technologie in een T-shirt te stoppen. Onlangs presenteerden ze hun derde generatie T-shirt, met sensoren die bestaan uit geleidende inkt die ze op de stof printen. Het platte kastje dat stroom levert en de sensoren uitleest, weegt slechts 12 gram en zit door zijn geringe afmetingen nauwelijks meer in de weg.

De sensoren in het shirt doen meer dan alleen de hartslag registreren. Ze leveren een volwaardig elektrocardiogram af en meten de ademhalingsfrequentie en ook de diepte van de ademhaling. Dit alles geeft een goed beeld van de lichamelijke gesteldheid van een patiënt, een oudere of een sporter en kan zelfs op afstand worden afgelezen of realtime in de gaten worden gehouden via een smartphone.

Printtechniek

De grootste vooruitgang die de onderzoekers maakten, zit hem in de manier waarop ze hartslag en ademhaling meten. De superkleine elektronische componenten die deze lichaamsfuncties in de gaten houdt, zitten aan de rugzijde van het shirt aan de binnenkant op borsthoogte op de stof geprint. Deze print is slechts 0,06 millimeter dik en net zo goed te buigen en te rekken als het T-shirt zelf. De printtechniek is gelijk aan de manier waarop in de fabriek afbeeldingen op kleding worden gelamineerd.

Aan de binnenkant van het shirt zitten acht langwerpige elektroden die op de rug –de plaats waar de romp het vlakst is– continu huidcontact maken. Twee elektroden dragen zorg voor het elektrocardiogram, de andere zes brengen aan de hand van de uitzetting van de borstkas de ademhaling in kaart.

Wasbeurten

De onderzoekers zien hun shirt als een prachtige mogelijkheid om hartpatiënten eerder het ziekenhuis te doen verlaten, terwijl thuis hun conditie continu in de gaten wordt gehouden. Dat gebeurt vandaag de dag ook al, maar dan met de weinig gebruiksvriendelijke Holtermethode. De meetelektroden van deze monitor zitten met plakkertjes vast op de borst en het kastje dat de patiënt continu met zich meedraagt zit danig in de weg.

Eén batterij is voldoende om een persoon twee dagen lang continu in de gaten te houden. De onderzoekers werken eraan om de levensduur van de batterij te vergroten, evenals het aantal wasbeurten van het T-shirt. De elektronische inkt overleeft 25 wasbeurten, en dat aantal moet omhoog voordat het T-shirt de markt op kan. In de tussentijd zoekt Holst Centre een fabrikant die het product op de markt gaat brengen.