Peilingen zijn in het onder een noodtoestand zuchtende Turkije onbetrouwbaar. Sinds een poging tot staatsgreep in juli zijn zeker 50.000 mensen als mogelijke verdachten opgesloten en 100.000 anderen zijn plots hun baan kwijtgeraakt . De leiders van de derde partij van het land zitten net als veel journalisten vast. De campagne tegen het voorstel is gedwarsboomd, aldus waarnemers van de OVSE. Toch voorzien opiniepeilers slechts een hele kleine meerderheid voor Erdogans plan.

Het parlement is nu nog de wetgever en de president is een ceremoniële figuur. Erdogan vindt dat de grote problemen waar het land mee kampt, moeten worden aangepakt door een president met veel macht. Hij wijst er graag op dat westerse democratieën zoals Frankrijk en de VS ook machtige presidenten hebben.

Maar de Turken krijgen als ze zondag ’ja’ stemmen geen president zoals Hollande of Trump. Die twee worstelen vrijwel dagelijks met een weerspannig parlement en een onafhankelijke rechterlijke macht. Dat tegenwicht ontbreekt in het plan voor het Turkse stelsel, waarin de president met decreten en de staatsbegroting zijn gang kan gaan.

Als hervormer heeft Erdogan veel om trots op te zijn. Hij werd in 2003 premier en veranderde het land grondig in tien jaar tijd. Hij trok het bankroete land uit de misère en liet de economie opbloeien. Hij brak de macht van de militairen. Erdogan zocht toenadering tot de Koerdische minderheid en tot extremisten van de PKK. Ondertussen stuurde hij het land met politieke hervormingen richting de EU.

Maar dat lijkt nu verleden tijd. De economie lijdt onder de last van bomaanslagen, de onberekenbare repressie door de staat en het wegblijven van investeerders en toeristen. Ondertussen is het weer oorlog met de PKK. Vrede in buurland Syrië lijkt mijlenver en het lidmaatschap van de EU is uit het zicht. De grote vraag is of de kiezer Erdogan zondag als oplossing of als onderdeel van alle problemen ziet.

Een ’ja’ in het referendum zou het land op korte termijn stabieler maken, omdat Erdogan gerustgesteld verder kan gaan op de door hem ingeslagen weg. Een nederlaag zou tot paranoïde reacties kunnen leiden zoals na de couppoging van vorig jaar. Een grote nederlaag wijst op ‘Erdogan-moeheid’ die dan mogelijk ook heerst onder Erdogans eigen aanhang.