De man uit Oud-Alblas was samen met een collega bezig met werkzaamheden aan de vloer, toen er een lichte explosie plaatshad. Daarop ontstond op de begane grond een uitslaande brand. De minister-president was niet in het monumentale pand aanwezig.

De andere medewerker van het schildersbedrijf kon op tijd uit het Catshuis komen en bleef ongedeerd. De brand brak rond 08.00 uur uit aan de achterzijde van het pand en ontstond vermoedelijk door het gebruik van licht ontvlambare stoffen. De beheerder van de ambtswoning was op het moment dat het vuur ontstond ook aanwezig, maar raakte niet gewond.

Koningin Beatrix en premier Balkenende betuigden zaterdag hun medeleven met de nabestaanden van het slachtoffer. Ze deden dat via het bedrijf waar de man werkte, omdat het nog te vroeg was om contact met zijn familie op te nemen. De minister-president, die enkele dagen voor vakantie in het buitenland was, is inmiddels weer terug in Nederland.

De politie en de koninklijke marechaussee onderzoeken de exacte oorzaak van de brand. Volgens vakbond FNV Bouw maakten de schilders vermoedelijk gebruik van oplosmiddelen die binnenshuis verboden zijn. De brandweer liet eerder weten dat ze waarschijnlijk thinner toepasten, een middel dat ontsmet, ontvet en als verdunner dient. „Het is zeer giftig, zeer explosief en verboden”, aldus de vakbond.

Volgens FNV Bouw is sinds 2000 het gebruik van vluchtige middelen binnenshuis om gezondheidsredenen verboden. De vakbond eist een diepgaand onderzoek en wil weten of was gezorgd voor het verplichte veiligheids- en gezondheidsplan.

Minister Dekker (VROM), die het Catshuis zaterdag bezocht, liet weten dat de ambtswoning tijdens het aanstaande voorzitterschap van de Europese Unie niet beschikbaar is. Balkenende wilde in het Catshuis hoog bezoek ontvangen. „Hij had zich daar zeer op verheugd.”

De Rijksgebouwendienst gaat op zoek naar alternatieven. Als minister van Volkshuisvesting is Dekker daarvoor verantwoordelijk. Het ministerie wilde zaterdag niet reageren op de mogelijke oorzaak van de brand, evenmin als de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD).

Dekker noemde de brand een „vreselijk, afschuwelijk drama.” Ze betuigde eveneens haar medeleven aan de nabestaanden van de omgekomen schilder. De minister ging niet het pand binnen, maar wist te vertellen dat de roet- en rookschade groot is. Volgens de brandweer is de begane grond grotendeels uitgebrand. De rest van het pand heeft eveneens brand- en rookschade opgelopen.

Het Catshuis was sinds december weer in gebruik na een grondige renovatie van anderhalf jaar, die 16 miljoen euro kostte. Het schilderwerk van zaterdag hoorde bij de laatste afwerking. Het pand is niet verzekerd. Uit kostenoverwegingen verzekert de rijksoverheid zijn gebouwen nooit, aldus de RVD.