Honderden nieuwe claims om executies Indië
Meer dan vijfhonderd kinderen van mannen die tussen 1946 en 1949 in Nederlands-Indië door het Nederlandse leger zouden zijn geëxecuteerd, bereiden schadeclaims voor. Het kan een enorme toename betekenen van dit soort rechtszaken tegen Nederland.
Advocaat Liesbeth Zegveld heeft een lijst met 520 namen van nabestaanden compleet met plaats en datum van executie van de vaders gestuurd aan de ministers Jeanine Hennis van Defensie en Bert Koenders van Buitenlandse Zaken.
Zegveld wil voorkomen dat al deze nabestaanden een procedure moeten aanspannen. Zij zijn inmiddels bejaard en een slepende rechtszaak vergroot hun leed volgens haar alleen maar. Bovendien brengen de procedures aanzienlijke kosten met zich mee.
De advocaat ziet liever dat een regeling waar weduwes sinds 2013 gebruik van kunnen maken ook gaat gelden voor de kinderen. Vrouwen die bewijs hebben dat hun man is geëxecuteerd, krijgen zonder tussenkomst van de rechter een schadevergoeding.
Nederland heeft laten weten hier niet over te willen praten. De Staat wil eerst de uitspraak afwachten in een zaak die kinderen van in Zuid-Sulawesi geëxecuteerde mannen hebben aangespannen. De rechtbank in Den Haag heeft in 2015 in een tussenvonnis al wel bepaald dat kinderen net als weduwes in principe recht hebben op schadevergoeding.
Ondertussen loopt het aantal procedures snel op. De afgelopen maanden zijn 76 dagvaardingen verstuurd. Het gaat om kinderen van slachtoffers uit Zuid-Sulawesi, Sumatra en het dorp Rawagede op Java.
De Stichting Comité Nederlandse Ereschulden is de motor achter de rechtszaken. Voorzitter Jeffry Pondaag vraagt politieke partijen en de regering om zich veel actiever in te zetten voor de nabestaanden. Nederland is dat volgens hem verplicht aan de mensen die toen nog Nederlands onderdaan waren. „Procederen kost tijd en deze oude mensen overlijden”, benadrukt hij het belang van een regeling buiten de rechter om.
In het Nationaal Militair Museum (NMM) in Soesterberg opent vrijdag de fototentoonstelling De Weduwen, over vrouwen die in Zuid-Sulawesi en Rawagede hun man verloren door standrechtelijke executies. De portretten door Suzanne Liem zijn voorzien van persoonlijke verhalen.