Werkboeken voor godsdienstonderwijs vinden in China gretig aftrek en worden nu ondersteund met videolessen. Het maken ervan kost veel tijd en geld. Het is een van de doelen waarvoor christelijke scholen in Nederland in het kader van ”100 jaar vrijheid van onderwijs” actievoeren.

In een appartementengebouw in een grote Chinese stad klappen Ming en Xu hun laptops open. Vrijwel dagelijks zijn ze bezig de Engelstalige videolessen die ze vanuit Noord-Amerika krijgen toegezonden van Chinese ondertiteling te voorzien. Feng, Mings echtgenoot, zorgt vervolgens voor de verspreiding van het materiaal. Het moet allemaal met de grootste voorzichtigheid gebeuren.

Werkboeken die James W. Beeke in de jaren tachtig samenstelde voor de scholen van de Gereformeerde Gemeenten in de Verenigde Staten en Canada (Netherlands Reformed Congregations) vormen de basis van de lessen. Beeke was destijds directeur van de school in het Canadese Chilliwack en is later nog in China actief geweest. Zijn boeken zijn in het Chinees vertaald en worden op de christelijke scholen gebruikt.

Het lesmateriaal is bedoeld voor kinderen van 8 tot 16 jaar oud. Ook ouderen maken er echter gebruik van, omdat de theologische kennis binnen de huisgemeenten vaak gering is: veel leden hebben zelf geen christelijke opvoeding genoten. „De nieuwe christenen zijn gehersenspoeld door het communisme”, zegt Feng. „Het christendom werd gezien als opium uit het Westen. We moeten eigenlijk opnieuw gehersenspoeld worden, maar nu met christelijk materiaal dat goed in elkaar zit.

Zelf wist ik twintig jaar geleden ook nog niets van de Bijbel. Toen ik op de middelbare school zat, overleed de rooms-katholieke priester in ons dorp. Er kwamen veel mensen naar de begrafenis en dat maakte de autoriteiten nerveus. Er waren dan ook veel politieagenten aanwezig. Waarom? dacht ik. Dat heeft me aan het denken gezet. Later kwam ik met het christendom in aanraking.”

Videolessen

Het gebruik van de werkboeken uit Noord-Amerika stuitte in China op moeilijkheden: in de kerken wordt vaak over een tekst of een Bijbelboek gesproken, maar veel leden hebben er moeite mee de dogmatische lijn in het geheel van de Bijbel te doorgronden.

Om ouders, docenten en kerkelijk werkers vertrouwd te maken met de systematische aanpak in Beekes werkboeken worden de hoofdstukken daarom nu van een mondelinge toelichting voorzien. Deze lessen worden op dvd’s verspreid. De docent leidt de gebruikers van de boeken stap voor stap door een hoofdstuk en legt ook het verband met het voorafgaande en het volgende gedeelte.

De lessen werden aanvankelijk gegeven door J. P. Proos. Nadat hij voor Zending Gereformeerde Gemeenten in Albanië had gewerkt, was hij leraar aan de school in Chilliwack geworden. Proos verzorgde meer dan twintig lessen. Toen hij afgelopen zomer naar Nederland terugkeerde, nam dr. D. Sweetman, docent aan de school in Grand Rapids, het van hem over.

Momenteel wordt er aan de lessen voor oudere kinderen gewerkt, daarna volgen die voor de kinderen die nog op de basisschool zitten. Inmiddels zijn er tien hoofdstukken voltooid. Soms zijn meerdere lessen nodig om een hoofdstuk goed te kunnen behandelen.

Ondertiteling

De videolessen worden verrijkt met ondersteunend beeldmateriaal, waaronder gedeelten uit het werkboek. Vervolgens wordt de Engelse ondertiteling aangebracht, mede omdat deze taal bij de Chinezen erg in trek is. Daarna wacht er nog een grote klus: de Chinese vertaling laten zien en synchroon laten lopen met de gesproken Engelse tekst.

Dat laatste is niet eenvoudig, omdat er in het Chinees minder lettertekens worden gebruikt dan in het Engels. „Dertig seconden tekst kost me een uur”, zegt Ming. En bij Xu duurt het nog iets langer: „Ik moet wennen aan mijn nieuwe laptop.” Maar het gaat steeds vlugger. „Je krijgt er handigheid in. De kwaliteit is ook beter dan in het begin.”

Ming begon in november 2015 met het aanbrengen van de ondertiteling. Xu schoot haar later te hulp. „We leren er zelf ook van”, zegt hij. „Van collega’s in de fabriek hoorde ik over de Bijbel en het christelijk geloof. In 2003 ben ik voor het eerst naar de kerk gegaan. Het duurde echter drie jaar voordat ik geloofde dat het waar was wat daar werd gezegd.” Nu steekt hij zijn vrije tijd in het videoproject, zodat ook anderen met de Bijbelse boodschap in aanraking kunnen worden gebracht.

Hoofdstuk 8 verschijnt op het scherm, over het genadeverbond. De videoles duurt 38 minuten en eindigt met de melodie van John Newtons ”Amazing grace.”

Verspreiding

Deze videolessen worden niet alleen op dvd’s maar ook per app beschikbaar gesteld. Feng regelt de verspreiding. Eerste doelgroep zijn de christelijke schooltjes die met name de achterliggende tien jaar zijn ontstaan. „Alles moet van de grond af worden opgebouwd, ook de ontwikkeling van Bijbels verantwoord lesmateriaal. De werkboeken en dvd’s voor het godsdienstonderwijs kunnen een belangrijke plaats in het curriculum krijgen.”

Tweede doelgroep zijn de christelijke gezinnen, ook op plaatsen waar nog geen eigen school is. En uiteindelijk is de doelgroep nog veel groter, zeggen de initiatiefnemers: „China telt zo’n 70 miljoen christenen, en dit aantal groeit jaarlijks met enkele miljoenen.”

De comités die de drijvende kracht zijn achter de ontwikkeling van de videolessen zien nog meer mogelijkheden: „We denken erover preken door een Chinees te laten inlezen en vervolgens op iPads te verspreiden. We steken onze energie vooral in projecten waarmee we veel mensen kunnen bereiken.”

Dit is het vierde deel in een serie over scholen in China waarvoor het christelijk onderwijs in Nederland geld inzamelt. De actie is georganiseerd door de Werkgroep Vrijheid van Onderwijs 1917-2017. >>rd.nl/onderwijsvrijheid