Meningen van delegatie Irak verdeeld
De Tweede–Kamerleden die de afgelopen dagen een bezoek brachten aan de Nederlandse militairen in Irak, blijven verdeeld over voortzetting van de missie.
De oppositiepartijen PvdA en SP concludeerden na de gesprekken die zij hadden gevoerd dat de Nederlandse militairen zo snel mogelijk weer naar huis moeten. Voor de regeringspartijen VVD en CDA was het bezoek een bevestiging van de nuttige rol die de Nederlanders in de provincie Al Muthanna vervullen. Coalitiegenoot D66 stuurde niemand mee met de delegatie, maar aarzelde eerder openlijk over de Nederlandse aanwezigheid in het steeds gevaarlijker Irak.
In het afgelopen weekeinde waren Nederlandse militairen twee keer doelwit van geweld. In de Iraakse stad Ar Rumaytah werd zaterdag een patrouille beschoten. De Nederlandse militairen beantwoordden het vuur. Niemand raakte gewond. Eerder op zaterdag werden mortiergranaten afgevuurd op Nederlandse militairen in As Samawah. De Nederlanders bewaakten er het gebouw van het provinciaal bestuur. Ook hierbij vielen geen slachtoffers.
Ook zaterdag kwamen Nederlandse militairen op verzoek de Iraaks politie assisteren en raakten ze betrokken bij een schotenwisseling. In As Samawah verleenden de Nederlanders steun, toen de politie onder vuur van aanhangers van de opstandige sjiitische geestelijke Muqtada al–Sadr kwam te liggen.
De spanning en de risico’s in Irak nemen bijna dagelijks toe. De steun voor de radicale geestelijke Al Sadr groeit zienderogen door het harde optreden van de Amerikanen en de schandalen die opduiken over mishandeling van Iraakse gevangenen, constateerden de Kamerleden Eijsink (PvdA) en Van Velzen (SP) zaterdag na hun terugkeer in Nederland. Dat de delegatie vrijdagavond uit voorzorg de bunker op Camp Smitty in moest, was voor de PvdA een teken dat er een nieuwe, gevaarlijkere fase is aangebroken.
CDA–woordvoerder Kortenhorst en zijn coalitiegenoot Van Baalen (VVD) hadden een positievere ervaring opgedaan tijdens hun tweedaagse bezoek. Beiden raakten ervan overtuigd dat de Nederlandse militairen nuttig werk afleveren en dat de lokale bevolking hen accepteert. Voor Kortenhorst was ook de veiligheidssituatie nog aanvaardbaar. „Ik heb het gevoel dat de militairen nog niet in een situatie zijn beland die zij niet aankunnen."
Voor Van Baalen had het bezoek elke twijfel over de missie volledig weggenomen. „Zonder de coalitie valt Irak op dit moment niet te regeren. Als we nu weg zouden gaan, zakt de zaak als een kaartenhuis in elkaar.".
VVD–fractieleider Van Aartsen herhaalde het standpunt van de liberalen op een ledenvergadering van zijn partij in Rotterdam. Hij wil de PvdA en coalitiepartner D66 ervan overtuigen dat Nederland de Irakezen en de Amerikanen niet in de steek kan laten. Hij noemde de twijfels van D66–Kamerlid Bakker „beschamend".
Het kabinet besluit eind deze of begin volgende maand over de verlenging van het mandaat van de Nederlandse militairen met een half jaar.